Pluk van de Petteflet

Verhaal

Pluk van de Petteflet vertelt het verhaal over een jongetje dat in een klein rood kraanwagentje door de stad rijdt op zoek naar een huis om in te wonen. Via Dolly de Duif komt hij terecht in de torenkamer van de Petteflet. Samen met een groot aantal medebewoners, onder wie Zaza de kakkerlak, de familie Stamper en Paard Langhors, komt hij vervolgens in actie wanneer blijkt dat de kwade Parkmeester de bomen in de wilde Torteltuin wil omhakken om er een lelijk tegelpleintje aan te leggen.

Cast

Janieck van de Polder (Pluk), Suzanne Lisa Zuiderwijk (Aagje), Hanneke Riemer (Mevrouw Helderder), Arjan Ederveen (Meneer Pen/de Kluizenaar), Erik van Muiswinkel (De Majoor), Paul Hoes (Parkarchitect), Erica Terpstra (Burgermeester), Stefan de Walle (Dokter), Chris Bolczek (Portier), Jack Wouterse (Vader Stamper), Siebe Schoneveld (Stampertje), Tobias Schoneveld (Stampertje), Yeshela (Stampertje), Colin (Stampertje), Luka (Stampertje), Tobias (Stampertje), Willem Smit (Stampertje); Karin Bloemen (stem van Paard Langhorst), John Buijsman (stem van Karel), Marc-Marie Huijbregts (stem van Lispeltuut), Dolf Jansen (stem van Schuw Konijn), Frits Lambrechts (stem van Heen- en Weerwolf), Martine Sandifort (stem van Dollie de Duif), Owen Schumacher (stem van Kakkerlak Zaza), Kim van Zeben (stemmen van Krullevaar/Duizeltje/Moeder Eekhoorn)

Ontstaan

Scenario: Tamara Bos, gebaseerd op het gelijknamige boek van Annie M.G. Schmidt uit 1971. Sinds het boek in 1971 verscheen, werden er bijna een miljoen exemplaren van verkocht. Het boek werd onder meer bekroond met een Zilveren Griffel. Er is ooit sprake van geweest om Pluk helemaal op een Babe-achtige manier te gaan doen. Zo is er ook op gebudgetteerd in eerste instantie. Maar toen werd Minoes helaas in Duitsland niet het succes waar stiekem wel op gerekend was. Burny Bos is eerst heel lang met Rita Horst bezig geweest, maar dat is niet van de grond gekomen, vooral omdat dat plan van superanimatie financieel niet rond te krijgen was. Nu is het een mengvorm geworden van animatie met handpoppen die ook mechanisch bewegen. Elke draaidag waren er minimaal één of twee poppenspelers op de set. De producent was in maart 2003 over het project in onderhandeling met animatiestudio's in Nederland en Letland. Uiteindelijk werd het geen poppenfilm, maar een life action-productie waarin de dierenrollen worden vertolkt door handpoppen en digitale effecten. Het oordeel van het Nederlands Filmfonds over het oorspronkelijke plan om een stop-motion film te maken luidde 'te tijdrovend en veel te duur'. Bos omschreef de poppen die hij in gedachten heeft als varianten op de beroemde Engelse animatiefiguren Wallace en Gromit. ,,Dit lijkt ons voor dit verhaal de beste vorm om de fantasie van Annie recht te doen'', zei hij. ,,Vooral de tekeningen die Fiep Westendorp van Pluk en zijn vrienden maakten, staan nog meer dan andere verhalen op het collectieve netvlies gegrift." Pluk van de Petteflet kostte tussen de 4 en 5 miljoen euro.Opgenomen in Almere Buiten (set). Janieck (9) speelt de hoofdrol van Pluk. Janieck werd dé Pluk, omdat hij onder alle omstandigheden zichzelf blijft. Dat is het belangrijkste eigenlijk. Ben Sombogaart wil in elk geval voorkomen dat kinderen teksten uit hun hoofd gaan leren, daarom wordt het script bij het opnemen afgepakt. Pluks vriendinnetje Aagje wordt gespeeld door Suzanne (10). Producent Warner Bros. gaf de achternamen van deze acteurs aanvankelijk niet vrij, omdat ze daarvoor nog te jong zouden zijn. Arjan Ederveen speelt twee rollen. Hij kruipt in de huid van zowel Meneer Pen als de Kluizelaar. Erica Terpstra, voorzitter van sportorganisatie NOCNSF was ooit serieus geïnteresseerd in het burgemeesterschap, maar krijgt zo?n functie hier op het witte doek.Oorspronkelijk stond Orlow Seunke vermeld als regisseur. De film ging dinsdagavond 16 november 2004 in première in gezelschap van koningin Beatrix. De film trok het eerste weekeinde bijna 40.000 bezoekers. Producent Bos ziet ondanks het succes van de Pluk-film geen heil in de verfilming van het tweede boek Pluk redt de dieren, dat eerder in 2004 verscheen. ,,Annie heeft alle verhalen van Pluk in feuilletonvorm geschreven'', legt Bos uit. ,,Het kostte ons met deel 1 al enige moeite om van het boek een goed lopend filmverhaal te maken. Het tweede boek, dat nog fragmentarischer is, leent zich daar helemaal niet voor.'' Wel overweegt Bos wellicht een televisieserie over het roodharige knulletje en zijn kraanwagentje. De AVRO zendt de speelfilm in 2005 ook uit als miniserie.

Facts

In het boek doet de hele bedreiging van de Torteltuin pas halverwege zijn intrede. En die Krullenvaar duikt zelfs pas aan het slot op. Scenarioschrijfster Tamara bedacht daarop dat in de film de Torteltuin al vanaf het begin werd bedreigd en dat dat te maken heeft met het feit dat de Krullenvaar zou zijn uitgestorven. Met vijf liedjes die op één na niet langer dan een minuut duren.De M in de naam van Annie M.G. Schmidt staat voor Maria, de G voor Geertruida.

Pers

Oene Kummer in 'PreView' van november/december 2004: "(...) zal menigeen een plezier doen. toch is een kleine vingerwijzing op zijn plaats: van de vier tot nu toe gemaakte Annie M.G.-films richt Pluk zich het meest op kinderen tussen de vier en acht jaar. De film sluit eerder aan op de tv-serie Ibbeltje dan op de achtbaanrit Abeltje. Het rustige tempo en het gebruik van de poppenanimaties (in combinatie met levende acteurs) doet soms denken aan Sesamstraat. (...) " Jos van der Burg in 'Het Parool' van 17 november 2004: "(...) de wereld van Annie M.G. Schmidt is verdwenen. De malle autoriteiten (Erica Terpstra) en excentrieke flatbewoners (Jack Wouterse) in Pluk van de Petteflet persifleren het Nederland van de jaren zestig. Mevrouw Helderder staat voor het schoongeschrobde, bekrompen Nederland, dat de strijd aanbindt met het oprukkende ongeordende, rommelige Nederland van hippies en provo's. Schmidt werkte haar vaste thema - vrijheid versus bekrompenheid - in Pluk van de Petteflet bijna Freudiaans uit. (...) Drie decennia geleden was Schmidts persiflage herkenbaar, maar nu niet meer. Het maakt Pluk van de Petteflet tot een oubollige film. (...) Het gevoel dat we bij Pluk van de Petteflet teruggaan in de tijd, wordt versterkt door de poppenanimatie. De makers creeerden geen digitale dieren, maar kozen voor het oude ambachtelijke werk. De mengeling van live action en poppen oogt nogal knullig. De onbekende Janieck van de Polder is een uitstekende Pluk, maar voor het overige heeft de film het allemaal net niet. De dubbelrol van Arjan Ederveen (meneer Pen en de Kluizelaar), Jack Wouterse als de aardige viespeuk Stamper, Owen Schumachers Balkenende-stemmetje voor Zaza de kakkerlak en de parodie op Hitchcocks Birds: leuk maar nooit hilarisch. Wie wil concurreren met Disney, ooit het streven van producent Burny Bos, moet zeker na Finding Nemo de lat hoger leggen." Bianca Stigter in 'NRC Handelsblad' van 17 november 2004: "(...) De Petteflet is gekker en ouderwetser dan hij in het boek was. Misschien wreekt zich hier dat het boek in 1968 en '69 geschreven werd, toen er heel andere dingen modern waren dan nu. Van alle boeken van Schmidt is Pluk met zijn flat en z'n hippies misschien wel het meest gedateerd. De kwaliteit van het boek zorgt dat je daar nu overheen leest. In een film ligt dat moeilijker. De oplossing waarvoor hier werd gekozen is de weg van het sprookje en het bordkarton. Een andere opvallende aanpassing is dat de flat en de Torteltuin vrijwel de enige locaties zijn waar het verhaal zich afspeelt. Dat maakt de film soms een beetje benauwd. Misschien is het een bewuste keuze, misschien had het met het budget te maken, dat veel lager is voor Pluk dan voor de eerdere Schmidtverfilmingen Abeltje en Minoes. Volgens de producenten heeft dat weer te maken met het feit dat Pluk een boek is voor jongere kinderen, en dus een kleinere markt bedient. Het verhaal behoefde voor de overstap van boek naar film ook de nodige aanpassing. Misschien was Pluk eigenlijk geschikter geweest voor een serie dan voor een film. Schmidt schreef het als feuilleton, en die structuur is een speelfilm niet te handhaven. In het scenario, dat werd geschreven door Tamara Bos, is de redding van de Torteltuin verweven met de redding van de krullevaar. Naar het einde toe gaat het allemaal wel erg snel, waardoor het een afgeraffelde indruk maakt. De vier- vijf en zesjarigen die het boek niet kennen, kunnen het waarschijnlijk moeilijk volgen. Maar zijn er vier, vijf, en zesjarigen die het boek niet kennen? Als ze bestaan, laat ze het dan na afloop van de film meteen voorgelezen krijgen, het liefst met een Dollie of een Zaza op schoot." Willem Schouten in SP!TS op donderdag 18 november 2004: "(...) Het zal vooral volwassenen moeite kosten het kleurrijk maar kneuterig verbeelde peuterparadijs van Pluk te accepteren. Vooral de dieren, kruisingen tussen Meneer de Uil en de grobbebollen uit Tita Tovenaar, behoeven in deze tijd van hypermoderne effecten inlevingsvermogen. Zodra die knop omgezet is bieden Sombogaart en Van Rijn echter veel betoverends. (...) Bovendien blijkt het ook met lowtech effecten mogelijk de spanning op te voeren. Als mevrouw Helderder in Hitchcockstijl door een lading meeuwen wordt belaagd en de heen- en-weerwolf ten tonele verschijnt zou het zelfs te eng kunnen worden voor de kleinsten. Pluks avonturen zijn het meebeleven zeer waard maar het blijft de vraag of deze verfilming zo'n succes wordt als voorgangers Minoes en Abeltje. Anders dan die Schmidt-klassiekers moet Pluk het wel heel erg hebben van de allerjongsten. Prepubers van een jaar of tien vinden deze Peter Pan van de lage landen waarschijnlijk al te kinderachtig." Linda Engels in 'Metro' van 18 november 2004: "(...) Het is duidelijk een kinderfilm - niets geen grappige verwijzingen naar mensen, uitspraken of gebeurtenissen die alleen volwassenen begrijpen - maar toch is Pluk ook voor volwassenen nog een leuke ?lm: de grappen van Annie M.G. Schmidt zijn gewoon tijdloos en geschikt voor alle leeftijden. (...) De dieren zijn op een leuke manier verweven in het verhaal, het poppespel is leuk gedaan en ook in Nederland lijken bekende Nederlanders in de rij te staan om een stem te mogen vertolken. (...)" Ronald Ockhuysen in 'de Volkskrant' van 18 november 2004: "(...) De dieren worden in Pluk van de Petteflet gespeeld door poppen, die zo zijn gemaakt dat ze eruit zien als net niet afgedankte knuffels. Daarmee worden de intenties van de makers direct blootgelegd: het gaat hier om de onbegrensde fantasie, om het scheppen van een wereld zoals die normaal alleen in de hoofden van kinderen bestaat. Een stuk stof, een gezichtje en een stem volstaan. (...) Owen Schumacher - plaagstootje - laat de kakkerlak Zaza verdacht veel lijken op minister-president Balkenende, die hij op televisie geregeld persifleert. (...) Maar gaandeweg sluipt er ook iets routinematigs in de productie. Dan krijgt Pluk een vlak karakter, zoals goedlopende toneelvoorstellingen dat vaak hebben als ze over de helft van een lange tournee zijn. Over het vakmanschap valt niets te klagen, maar iets meer bravoure en pit zouden welkom zijn geweest. In het geval van Pluk van de Petteflet vormt het ontbreken van de betoverende vonk - die in Minoes alles liet samenvallen - geen onoverkomelijk probleem. Dat is te danken aan de cast, die de karikatuur nergens plat maakt, en aan het feit dat deze Pluk vooral Annie M.G. Schmidts en Fiep Westendorps Pluk is gebleven. Een alleenstaand joch, in het bezit van een heuse kraanwagen, met buren als de Stampertjes, die elke dag zelfgebakken frietjes eten." Gudo Tienhooven in 'Biosmail' van 18 november 2004: "(...) Was het allemaal maar bij het oorspronkelijke plan gebleven: een poppenfilm waarin de stop-motion techniek (beeldje voor beeldje) zou worden gebruikt. (...) Pluk mist dus al de uitstraling van een volwaardige bioscoopfilm. Maar de vraag blijft bestaan waarom het er allemaal zo knullig uitziet. (...) Volwassenen en kinderen die zich op deze verfilming hebben verheugd kunnen alleen maar teleurgesteld zijn als ze zien dat de Krullevaar eruit ziet als Pino. (...) De kwalificatie 'familiefilm' gaat gewoon niet op hier. Jongeren boven de tien zullen het kinderachtig vinden en volwassenen zullen de eigenwijze fantasie van Annie M.G. Schmidt niet terugvinden. Gelukkig komt er heel af en toe een tekening van Fiep Westendorp tot leven. (...) als Jack Wouterse in beeld verschijnt als vader Stamper (...) Maar waarom dan toch die plotselinge liedjes? (...) volgens mij zou Schmidt het zo niet gewild hebben. Hopelijk begint Bos snel aan een herkansingsronde. Wiplala?" Fritz de Jong in ?de Filmkrant? van december 2004: ?(?) Van den Polder beweegt zich spontaan en naturel voor de camera, maar het gevoel dat je ziet te kijken naar een modern kind dat rond mag tuffen in een uit zijn kluiten gewassen speelgoedkraanwagen verdwijnt geen moment. (?)?

Prijzen

In slechts twee weken na de bioscooprelease werd de kaap van 100.000 bezoekers geslecht: een Gouden Film. Op 10 januari 2005 volgde de Platina Film voor 400.000 bezoekers. Stimulansprijs voor commercieel succes in oktober 2005.

Casting

Jeanette Snik Casting

Filmuziek

Fons Merkies

Camera

Remko Schnorr

Montage

Herman P. Koerts, Sonja ten Boom

Kostuums

Vera Jong

Stunts

Willem de Beukelaer

Distributeur

Warner Bros

Bezoekers

482.374

Meer info

Site: www.plukvandepetteflet.com.

Co-productie

Nederlands-Duits-Belgische co-productie