Nynke

Alternatieve titel: Nynke: een liefdesgeschiedenis


Regie

Pieter Verhoeff

Scenario

Pieter Verhoeff

Release

6 september 2001

Duur

112


Verhaal

Nynke van Hichtum is de schrijfster van het beroemde boek Afke's Tiental. Nynke van Hichtum, pseudonieum voor Sjouke Bokma de Boer, droomt van een leven als schrijfster en hoewel dat in de beginjaren van haar huwelijk ook lijkt uit te komen, wordt haar werk al snel overschaduwd door het bezielende werk van haar man als politicus. Pieter Jelles Troelstra is een charismatisch man en eenmaal in de ban van het opkomend socialisme neemt zijn politieke loopbaan een hoge vlucht. De nieuwe omstandigheden dwingen Nynke in de rol van huisvrouw en moeder. Aanvankelijk legt zij zich er bij neer en doet zij alles wat in haar macht ligt om een goede moeder en echtgenote te zijn. Maar deze zelfopoffering wreekt zich. Hoe meer Nynke zich inzet, hoe meer ze zich van zichzelf vervreemdt. NYNKE is een film over het conflict tussen moederschap en ambitie, tussen zelfopoffering en onafhankelijkheid, gesitueerd rond 1900.

Cast

Monic Hendrickx (Sjoukje Bokma-de Boer alias Nynke van/fan Hichtum), Jeroen Willems (Pieter Jelles Troelstra), Rients Gratema (vader Sjoukje Bokma-de Boer), Peter Tuinman (vader Pieter Jelles Troelstra), Carine Crutzen (Cornélie Huygens), Joke Tjalsma (Nelly van Kol), Porgy Franssen (professor Winkler), Marijke Veugelers (dokter Fischer), Gonny Gaakeer (Sjoukje Oosterbaan), Onnojens van der Werf (Jelle), Coby Faber (Dieuwke), Astrid Reitsema (Hiltsje), Hiske van der Linden, Maarten Wansink (Van Kol), Aus Greidanus jr., Freark Smink

Ontstaan

De film kwam tot stand met bijdragen van de VPRO, het CoBo Fonds, het Nederlands Fonds voor de Film, het Ministerie van OC&W , de NOS en participaties (van minimaal 24.348 gulden voor een periode van maximaal 16 maanden) bij de Friesland Bank/Arteco Filmfinanciering BV.

Van de 150 scènes van het scenario zijn er 43 niet in de film terug te vinden: 18 scènes sneuvelden nog voor het draaien, 13 in de draaiperiode en 12 tijdens de montage. Er werden 5 scènes toegevoegd. Pas tijdens de montage besloot Pieter Verhoeff een voice-over toe te voegen. 52 draaidagen.

De film speelt zich gedeeltelijk in Fryslân af. Fries/Nederlands gesproken. Ook is wat Duits te horen.

Oorspronkelijk gepland als driedelige televisie-serie, maar Verhoeff vond dat het één samenhangend, doorlopend verhaal moest zijn.

Gemaakt met de VPRO en niet met de meer voor de hand liggende omroep VARA, door de contacten uit het verleden.

Nynke van Hichtum (1860-1939) heette eigenlijk Sjoukje Bokma de Boer en na haar huwelijk in 1888 Troelstra, maar als schrijversnaam koos ze Nynke van Hichtum. Nynke omdat ze in haar jeugd twee vrouwen had gekend die zo heetten en die konden prachtig vertellen. Van Hichtum, omdat het aardig klonk. Nynke van Hichtum heeft een indrukwekkende lijst met werk achtergelaten. Haar meest bekende boek 'Afkes's Tiental'schreef zij in 1903. Na haar eerste publicatie in 1897, 'Sipsu, de knappe jongen', kwam haar literaire productie goed op gang. Tussen 1897 en 1939 schreef zij 21 kinderboeken. Verhoeff laat de film eindigen met een tekst over het vervolg van haar leven. Ze woonde een jaar in Parijs. Daarna verhuisde ze naar o.a. Genève en Haarlem. In de jaren dertig ging ze in Hilversum wonen. Ze overleefde Troelstra veruit.

Facts

Nederlandse inzending voor de Oscar-competitie voor Beste Buitenlandse Film. De commissie ging voorbij aan films als De Grot van Martin Koolhoven en Met Grote Blijdschap van Lodewijk Crijns, die vooraf ook goede kansen werden toegedicht.

Pers

Jos van der Burg in 'Het Parool' d.d. 5 september 2001: "(...) een glansrol van Monic Hendrickx, die eerder met De Poolse bruid bewees dat de camera van haar houdt (...) Nynke is een voorbeeldige combinatie van een persoonlijk drama en een geschiedenisles, die als bezwaar heeft dat Van Hichtums voice over nogal eens verklaart wat we al zien, zodat haar commentaar overbodig is. Ook komt de esthetiek van de film in de buurt van mooifilmerij. Als Van Hichtum het krot bezoekt dat haar later inspireerde tot het schrijven van Afkes tiental, zien we geen rauwe, maar schilderachtige armoede. En als Troelstra in rokerige achterafzaaltjes de arbeiders toespreekt, ruiken we geen zweet en drank, maar kijken we naar een knap staaltje art direction. Verhoeff houdt niet van modder, zodat we die er zelf maar bij denken."

Hans Beerekamp in 'NRC Handelsblad' d.d. 5 september 2001: "Het door de regisseur geschreven uitgebalanceerde scenario (...) Nynke is ook een liefdesbetuiging aan Friesland, aan het landschap, de bewoners en aan de taal. Pieter Verhoeff uit Amsterdam maakt films op een oneindig geraffineerder niveau dan Steven de Jong uit Sneek, die in Friesland al op handen gedragen wordt. De Brabantse Monic Hendrickx en de Limburger Jeroen Willems zijn goed in de hoofdrollen, maar sommige bijrollen, bij voorbeeld van Rients Gratama als ds. Bokma de Boer, zijn voortreffelijk. Kostumering, art direction en camerawerk doen het ruime budget eer aan (...) Beleidsmakers zouden zich zeer sterk moeten maken voor het ontstaan van vele films als Nynke, die de vaderlandse geschiedenis op een zinnige manier ontsluiten en zo de Nederlandse - en Friese - cultuur een dienst bewijzen. "

Ronald Ockhuysen in 'de Volkskrant' van donderdag 6 september 2001: "(...) In het scenario van Pieter Verhoeff is Nynke in de eerste plaats de ontluikende schrijfster en pas daarna de echtgenote van Pieter Jelles Troelstra. De SDAP-voorman en dichter is teruggebracht tot een symbool voor de moderne man, die moeite heeft te begrijpen waarom zijn vrouw uit zijn schaduw wil komen. Die keuze doet het scenario zo nu en dan wankelen. Troelstra laat zich moeilijk naar de achtergrond drukken, al is het maar omdat zijn linkse strijd niet is los te koppelen van de nieuwe vrijheid waarvan Nynke hoopt te profiteren. (...) Nynke laat veel vakwerk zien: fraaie fotografie van Paul van den Bos, nauwkeurige art direction van Anne Winterink en een geoliede montage van Mario Steenbergen. Maar haken en ogen zijn er ook, en die geven Verhoeffs vijfde speelfilm een slepend, kabbelend karakter, dat beter past bij een geschiedenisles dan bij filmkunst. Zo maakt de schoolse opbouw (verliefd, verloofd, getrouwd en gescheiden) van de biografische film een erg brave vertelling, waaruit verrassingen, raadsels en mysteries met verbeten poetsdrift zijn verwijderd. Bovendien houdt de regie, uit angst voor misverstanden, soms te veel de pas in. Een streling en een handkus, die een affaire tussen Troelstra en Cornelie Huygen moeten suggereren, worden in slowmotion getoond - een ingreep die subtiliteit de film uitjaagt. Nynke mag soms temen, maar uiteindelijk wint Verhoeffs acteursregie van de uitleggerigheid. Jeroen Willems doet de dubbelhartige Troelstra ogen als een handige praatjesmaker, totdat hij zijn hart verliest aan de huishoudster. (...) Niet minder dan magnifiek is het spel van Monic Hendrickx, die Nynke van Hichtum laat balanceren tussen een kwetsbare patient en een levenslustige dame. Hendrickx (...) verstaat de kunst een dromerig type in een zelfbewuste vrouw te laten transformeren zonder zich daarbij opvallend anders te gaan gedragen. De grootste winst van Nynke is de Wet van Hendrickx, die alle aankomende regisseurs voortaan uit hun hoofd moeten leren: een ware acteerprestatie heeft in films niet zozeer met mimiek of dictie te maken (ook al is het Fries van de hoofdrolspelers verzorgd), maar met het vermogen met een oogopslag een hele geschiedenis te vertellen."

Prijzen

Gouden Kalf voor de Beste Lange Speelfilm: NYNKE van producenten Hans de Weers en Hans de Wolf van Egmond Film & Television: "Dit emotionele verhaal wordt op heldere, toegankelijke wijze verteld. Het is een met allure vormgegeven historisch drama met actuele zeggingskracht. Een ontroerende liefdesgeschiedenis, die door de regie, de acteurs en de production design op grootse wijze tot leven wordt gebracht. Een zorgvuldig en liefdevol gemaakte film, met een glansrol voor de Friese taal, die schijnbaar moeiteloos gehanteerd wordt door de niet-Friese hoofdrolspelers. NYNKE is een film met bezieling, voor een groot publiek, zonder ergens concessies te doen aan kwaliteit."

Gouden Kalf voor de Beste Actrice Monic Hendrickx voor haar rol als NYNKE: "Dankbaar gebruik makend van de kansen die het scenario haar biedt, neemt zij de kijker meteen mee naar háár tijd en háár wereld. Een rol vol lef en passie, zonder ergens over the top te gaan. Moeiteloos draagt ze de film, en ze doet dat bovendien in een haar vreemde taal. Je gaat houden van deze vrouw en van de actrice die haar belichaamt. Ze legt een scala aan emoties in een enkele oogopslag. Minder is meer bij Monic Hendrickx."

Op het filmfestival van Newport Beach in Californië in mei 2002 kreeg cameraman Paul van den Bos de prijs voor 'Best cinematography' en Monic Hendrickx won de prijs voor 'Best actress'.

Tijdens de 36ste editie van het WorldFest-Houston International Film Festival in april 2003 won de film een Golden Remy Award voor beste film in de categorie lange speelfilm.

Filmuziek

Cees Bijlstra

Camera

Paul van den Bos

Montage

Mario Steenbergen

Kostuums

Anne Verhoeven

Geluid

Roberto van Eijden, Marcel de Hoogd

Distributeur

United International Pictures

Bioszalen

41 bij première

Bezoekers

250.329 bezoekers in 2001 plus 299.262 in 2002

Kleur

Kleur

Meer info

Het scenario verscheen als deel 37 van 'Het Nederlands Scenario'.

Art director

Anne Winterink

Boxoffice

NYNKE haalde op de dag van de Friese première, 5 september 2001, ook het NOS Journaal van 20.00 uur op tv. Met een boxoffice van 339.786 gulden kwam de film op 4 binnen in de bioscoop top 10. Dat betekent dat 30.000 mensen de film de eerste week bezochten. Met een opbrengst van 306.268 gulden bleef NYNKE in de tweede week op 4 staan. Andere noteringen: 5, 5, 5, 7, 7, 8, 9, 10, 9, 8, 9, 10, 13, 20, 20, 20, 14 [of 12], 13, 15, 17. Een Gouden Film werd op 12 oktober 2001 uitgereikt (meer dan 75.000 bezoekers). Krap een maand later volgde de Platina Film (200.000 bezoekers).

Doorzoek de DB op beginletter

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |

Laatste toevoegingen

De Nederlandse film database wordt onderhouden door René van Dam. Lees meer