Iles flottantes (2001)

Verhaal

Drie vriendinnen van in de dertig leiden een leven zonder enige richting. Veelbelovende relaties leiden bij elk van hen tot een crisis. Dit dwingt hen om een keuze te maken. Kaat leidt een comfortabel leven met de aantrekkelijke 40-jarige Max. De sterke Sascha laat zich graag door mannen uitdagen en verleiden. Haar nieuwste vlam Peer beantwoordt in alle opzichten aan haar zucht naar extreme relaties en Isa, die een relatie met de succesvolle kunstenaar Christophe heeft, gunt zichzelf alle tijd om haar eigen stijl te ontwikkelen in het schilderen. Als Kaat de dag na haar dertigste verjaardag haar relatie met Max verbreekt, trekt ze in bij Sascha. Kaat zit in de problemen, omdat ze zwanger is en niet weet of het van Max is of van Christophe, sinds een tijdje haar minnaar. Terwijl Sascha en Isa proberen uit te vinden wat er aan de hand is, houdt Kaat haar mond stevig dicht. Ze wil eerst haar sporen uitwissen door zo snel mogelijk een abortus te regelen. Ook Sascha zit niet lekker in haar vel, aangezien Peer veel te ver gaat in het serieus opeisen van haar aandacht. Isa heeft er moeite mee dat niemand haar serieus neemt en ze begrijpt niet waarom Christophe zich in hun relatie steeds afstandelijker begint te gedragen. Wanneer Kaat helemaal niet zwanger blijkt te zijn, denkt ze dat het grootste deel van haar probleem is opgelost. Ze biecht alles aan Sascha op en wil zo snel mogelijk terug naar Max. Maar er zijn een aantal dingen in gang gezet die niet meer zo makkelijk terug zijn te draaien?

Cast

Maria Kraakman (Kaat), Manja Topper (Sascha), Halina Reijn (Isa), Kuno Bakker (Christophe), Jacob Derwig (Peer), Leopold Witte (Max), Aat Ceelen (Gijs), Annemarie Prins (oma), Ryszard Turbiasz (Alexej), Reinier Bulder (Bakker), Joke Tjalsma (Kokkie Snoep), Gillis Biesheuvel (Boris), Leo Hogenboom (arboman), Ceren Taygun (dokter), Paul van der Kaaden (arbeidsconsulent), Harpert Michielsen (EHBO-arts), Anouk Driessen (verkoopster), Daphne de Winkel (vrouw met baby)

Ontstaan

Een van de vijf scenario's gerealiseerd in het kader van de samenwerking tussen het Nederlands Fonds voor de Film, de VPRO en Motel Films onder de titel 'No more heroes'. Onder deze titel wordt jonge filmmakers de kans geboden een eerste of tweede lange speelfilm te maken. Uit de ruim 200 aanvragen heeft een jury uiteindelijk 5 scenario's geselecteerd. Nanouk Leopold (1968) studeerde in juni 1998 af aan de NFTA, waar ze de regieopleiding deed. Met haar eindexamenfilm WEEKEND won ze de Tuschinski Award. Voor de VPRO maakte ze in 1999 de Lolamoviola MAX LUPA. De film mag volgens de regisseur autobiografisch genoemd worden, want het is wat zij dagelijks om haar heen ziet, maar zij is zelf nooit in elkaar geslagen. Ze heeft van alles bij elkaar gevoegd. Opgenomen in 20 draaidagen op 32 locaties in Rotterdam (o.a. Kruiskade, Natuurmuseum). Manja Topper mocht voor de film 5 jaar jonger zijn dan haar werkelijke leeftijd. Halina Reijn en Maria Kraakman beide 5 jaar ouder. Doordat MET GROTE BLIJDSCHAP ondanks goede recensies niet goed liep, werd ÎLES FLOTTANTES door distributeur A-Film Distribution niet met de geplande 8 maar met 5 kopieën uitgebracht. Op de website van het International Filmfestival Rotterdam, d.d. 29 januari 2001 gaven de regisseurs van de andere No More Heroes-films commentaar op elkaars projecten. LC=Lodewijk Crijns, NL=Nanouk Leopold, MK=Martin Koolhoven, M=Michiel Jaarsveld over ÎLES FLOTTANTES: (LC): ?Ik vind dat het een shockerend beeld geeft van vrijgezellen, mensen van mijn leeftijd, die zich eigenlijk niet willen of kunnen aansluiten bij een ander mens.? (NL): ?Waarom vind je het shockerend?? (LC): ?Omdat ik er zoveel van mezelf in herken.? (MK): ?Confronterend.? (LC): ?Okee, confronterend is een beter woord dan shockerend.? (NL): ?Ik vind het eigenlijk wel goed, confronterend en shockerend, maar waarom dan?? (LC): ?Omdat ik zie dat ik niet de enige ben die tegen dat soort dingen aanloop. En het is goed dat hij naar het einde steeds krachtiger wordt.? (MJ): ?Hij bouwt op in zijn verhaallijn.? (LC): ?Die hoofdrolspeelsters bouwen samen iets op wat kracht oplevert, ondanks dat er van alles mis gaat in hun leven.Wat ik ook heel opvallend vind is dat een van de acteurs terugslaat als hij ruzie heeft met zijn vriendin. Ik zou dat zelf nooit doen, maar ik vind het wel heel goed dat je dat in een film laat zien, dat er mannen zijn die zich als vrouwen gaan gedragen. In de gedachtewereld van een echte man komt het niet voor dat je een vrouw slaat. Alleen losers en klootzakken slaan terug.? (NL): ?Ik denk eigenlijk dat het onzin is dat je zegt dat alleen mannen die losers en klootzakken zijn vrouwen slaan, het is meer dat de situatie uit de hand loopt. Ik vind juist al die dingen waarvan mensen zeggen ?dat het niet kan? interessant, omdat die wel degelijk kunnen en zelfs dagelijks gebeuren.?Schilderijen Isa: Laurien Dumbar. Werken Christophe: Kamiel Verschuren. Filmaffiche: Brat Ljatifi.

Facts

ÎLES FLOTTANTES, ofwel 'drijvende eilanden' is een Frans toetje, van bergjes eiwitschuim die drijven in een vanillesaus. Net zo laten Kaat, Sascha en Isa zich meedrijven oop de stroom van het leven.

Pers

Jos van der Burg in 'Het Parool' d.d. 11 april 2001: Leopold, die ook het scenario schreef, wisselt vaardig tragiek en humor af, maar vervalt af en toe in clichés. Zo moeten we geloven dat Sascha op verkeerde mannen valt, omdat haar moeder dat ook deed. En de bureaucraat van het arbeidsbureau die Sascha aan een baan wil helpen, lijkt weggelopen te zijn uit Jiskefet. Het zijn zwakke plekken in een film die vol rake scènes zit. Zoals die in een volle bakkerswinkel, waar Isa de overspelige Kaat te kijk zet: "Grappig hè, zij is met mijn vriend naar bed geweest." Humor en tragiek, met als resultaat ontroering, vallen hier perfect samen." Dana Linssen in 'NRC Handelsblad' d.d. 11 april 2001: "Het voornaamste probleem van Leopolds film is dat de regisseuse de identificatie van de toeschouwer met de hoofdpersonen bewust ondoorzichtig heeft willen houden. Ze heeft gekozen voor een vertelstijl die veel dramatische ontwikkelingen en confrontaties buiten beeld houdt, ten faveure van het filmische voorbijgaan van de tijd en het plotselinge besef dat iets wat stond te gebeuren zich stilletjes al voltrokken heeft. Jammer genoeg is zij daar niet helemaal in geslaagd. Integendeel. Juist de kleine anekdotes in ÎLES FLOTTANTES blijven het sterkste overeind, waardoor het kan gebeuren dat de mannelijke tegenhangers van Kaat, Isa en Sascha begrijpelijker en zelfs sympathieker overkomen, omdat ze met sterke karakteristieken zijn neergezet. Leopolds eigen stem had best wat stelliger in deze film mogen klinken. Haar film is nu voorzichtig, tweeslachtig ook. Her en der rijst het vermoeden dat de jonge acteurs en actrices sterker zijn dan hun personages, al bewijst Leopold op beslissende momenten de touwtjes wel degelijk in handen te hebben gehouden. " Eric Koch in 'de Telegraaf' d.d. 12 april 2001: "Even losjes als herkenbaar zijn haar [=Nanouk Leopolds] schetsen en ze overtuigen eens te meer door het sterke optreden van met name Manja Topper. ÎLES FLOTTANTES maakt indruk door ogenschijnlijke eenvoud en het gedoseerde gebruik van muziek onderstreept de zelfverzekerdheid van de debuterende regisseuse. Iemand om in de gaten te houden." Ronald Ockhuysen in 'de Volkskrant' d.d. 12 april 2001: "Leopold, ook verantwoordelijk voor het scenario, is een beheerst filmmaker. Losjes, in vliedende scènes, bouwt zij drie vrouwenlevens op. De toon is aanvankelijk guitig. De vriendinnen rotzooien maar wat aan. Ze praten elkaar zo nu en dan bij over hun strapatsen, lachen om elkaar of wijzen elkaar terecht, met bitse oneliners. Gaandeweg sluipt er gif in de lichtvoetigheid. (...) Als scenarioschrijfster houdt Leopold zich opvallend koest. Zij heeft niks gelijkhebberigs. Een richting of doel blijft lange tijd achterwege. (...) Films die een mentaliteit tonen in plaats van een verhaal zijn valkuilen voor regisseurs. Het onderwerp - in ÎLES FLOTTANTES het gebrek aan geestdrift - wordt vaak ook het karakter van de film. Maar Leopold maakte allesbehalve een gratuite productie. Door een voortreffelijke acteursregie zijn haar hoofdpersonen beduidend meer dan argumenten die de stelling onderbouwen dat dertigers dolen. Manja Topper (verbeten krijger), Maria Kraakman (sping-in-'t-veld) en Halina Reijn (sombere romantica) ontroeren als vriendinnen die diep in hun hart beseffen dat ze elkaar niet echt mogen. Jacob Derwig wekt als eenzaam kruitvat tegelijk afkeer en mededogen op. ÎLES FLOTTANTES is een film om te koesteren. Cultuurpessimisme heeft niet al te vaak zo veel flair." Erik Spaans in 'HP/de Tijd' d.d. 13 april 2001: "Het trio vriendinnen in ÎLES FLOTTANTES speelt zeer overtuigend. Kraakman voorop, maar de andere twee hoofdrolspelers komen op het filmdoek ook goed uit de verf. (...) De vrouwen in ÎLES FLOTTANTES hebben eigenschappen die in [Marleen] Gorris-films niet voorkomen: ze hebben zwakheden. Ze twijfelen zich suf, maken het zichzelf zo nu en dan knap lastig en zijn niet altijd eerlijk tegen elkaar (en zichzelf). Ze zijn kortom volkomen geloofwaardig. Ze hebben me geërgerd, vertederd en geïntrigeerd; zozeer dat ik me kort na de aftiteling al begon af te vragen hoe het nu toch met ze zou zijn. Vooral Kaat. Ik maak me een beetje zorgen over haar."

Prijzen

De jury van de Skrien Afficheprijs 2001 heeft uit 26 affiches Îles Flottantes van Brat Ljatifi verkozen tot beste Nederlandse filmaffiche van het afgelopen seizoen. In het juryrapport wordt het affiche omschreven als 'een eigenwijs en oorspronkelijk beeld dat zich op je netvlies brandt'. De jury kwam in eerste instantie uit op vier mogelijke winnaars: Ajax - Daar hoorden zij engelen zingen (Roel van Dalen, 2000), ontworpen door Michael van Renderaat, Costa! (Johan Nijenhuis, 2001) door Jan Vork en Priscilla Korver, De Droom van de Beer (Cherry Duyns, 2000) door Ruud van Empel en Îles Flottantes (Nanouk Leopold, 2001) door Brat Ljatifi. De prijs is op 23 september 2001 tijdens de festivaltalkshow van Mieke van der Weij overhandigd aan ontwerper Brat Ljatifi. Het is de eerste keer dat de Skrien Afficheprijs is uitgereikt. Aanmoedigingsprijs Film/Video van het Amsterdams Fonds voor de Kunst in mei 2002.

Casting

Job Gosschalk

Filmuziek

Harry de Wit

Camera

Benito Strangio

Montage

Katharina Wartena

Geluid

Ferry de Pater

Bioszalen

5 bij première

Bezoekers

11.326 bezoekers in 2001 plus 3.368 in 2002

Kleur

Kleur

Co-productie

VPRO Televisie, Motel Films

Art director

Diana van de Vossenberg