Mariken (2000)

Verhaal

Mariken is een middeleeuws meisje dat bij haar geboorte te vondeling is gelegd en samen met een zonderlinge oude man en een geit is opgegroeid in het Waanwoud, een bos waar het volgens sommigen stikt van de geesten en demonen. Wanneer de geit sterft neemt de kleine Mariken een stoer besluit: ze gaat naar de stad, op zoek naar een nieuwe geit. Niet gehinderd door enige ervaring van hoe slecht de mensen kunnen zijn, leert Mariken in zeven dagen de wereld kennen. Het enige wat Mariken wél weet, komt uit een boek dat 'De mensheid is een klucht' heet, en dat vol staat met vreemde verhalen. Zo leert Mariken dat de duivel ontstond 'toen God een wind liet die klonk als een klaroenstoot'. Onderweg komt Mariken heel wat mensen tegen, sommige met goede bedoelingen, maar ze komt ook in aanraking met minder leuke types, zoals de verbitterde gravin die het meisje voor zichzelf wil houden en haar opsluit in haar kasteel.

Cast

Laurien van den Broeck (Mariken), Jan Decleir (Archibald), Willeke van Ammelrooy (Griet), Kim van Kooten (Isabella), Johanna ter Steege (de Gravin), Ramsey Nasr (Joachim), Kees Boot (Dirk), Kasper van Kooten (Monne), Willem van den Broeck (Rattejan), Dora van der Groen (Zwarte Weeuw), Hans Dagelet (Magister), Porgy Franssen (Zatte Gijs), Geert Lageveen (Broeder Willem), Bert Geurkink (Jager), Tom Jansen (Graaf), Krijn ter Braak (Gildeman), Hans Karsenbarg (Broeder in kerk), Fred Goessens (Armoedige man), Menno van Beekum (Geldwisselaar), Sofie Shad (Jonge Gravin)

Ontstaan

Scenario: Peter van Gestel en Kim van Kooten, naar het gelijknamige boek van Peter van Gestel uit 1997. Het boek werd bekroond met de Gouden Uil, de Jonge Gouden Uil en de Zilveren Griffel. Omdat het verhaal alom gelezen en geprezen werd, kreeg regisseur André van Duren het idee om het boek te verfilmen. Hij vroeg Peter van Gestel om zelf het scenario te schrijven. Eigenlijk vond Peter van Gestel 'Mariken' niet echt geschikt voor een film. De vele dialogen en verhalen geven het boek een labyrintisch karakter dat moeilijk in een film is te vatten. André van Duren gaf na eerste lezing van Van Gestels scenario aan Kim van Kooten de opdracht om de dialogen soepeler, zachter, oftewel: vrouwelijker te maken. Op verzoek van André van Duren is een klein thema uit het boek geprononceerder aanwezig in de film. Marikens zoektocht naar een vader en een moeder is in de film uitgegroeid tot een hoofdthema. Producent: Hans de Weers. Camera: Steve Walker. Geluid: Marcel de Hoogd. Production design: Dirk Debou. Montage: René Wiegmans. Muziek: Mark van Platen. Uitvoerend Producent: Erwin Godschalk. Gedelegeerd Producent: Bert Nijdam. Producent: Hans de Weers - Egmond Film and Television. Co-Producent: VPRO.Het merendeel van de opnames vond plaats op het Begijnhof in Leuven waar, door een bouwploeg van zo?n man of dertig, een complete set werd opgebouwd. Er was zodoende min of meer sprake van een studiosituatie. De kasteelscènes werden in Gent opgenomen, op het bekende kasteel Gravensteen; voor de beelden van de stadswallen gebruikte men die van het Duitse plaatsje Rothenburg ob der Tauber en een aantal shots werd digitaal toegevoegd. In Nederland werd in Overveen opgenomen.De props komen uit Engeland. Het meeste materiaal op de set van MARIKEN is eerder in de film BRAVEHEART gebruikt. MARIKEN is ook geheel in het Engels gedraaid. Na een paar Nederlandse takes werden de scènes nog eens, maar dan in het Engels opgenomen. De film ging in City - Amsterdam in première op zaterdag 21 oktober 2000 tijdens het Cinekid festival voor de jeugd. Door het beeld van een afgehakte geitenkop vond Cinekid programmeur Harry Peters de film niet geschikt voor kinderen jonger dan acht jaar. Van Duren in 'Het Parool' d.d. 20 oktober 2000: "Ik vind dat kinderen vanaf vijf jaar de film kunnen zien. (...) Die geitenkop is verschrikkelijk, maar ook weer niet, omdat het iets zegt over Mariken. Zij woont in de natuur en accepteert dat zulke dingen daarin voorkomen."

Facts

Voor regisseur André van Duren stond het zoeken naar topacteurs boven aan zijn prioriteitenlijstje. Uiteindelijk slaagde hij erin om zonder castingdirector een voor Nederlandse begrippen unieke sterrencast bij elkaar te krijgen: Jan Decleir, Willeke van Ammelrooy, Johanna ter Steege, Kim van Kooten en Ramsey Nasr. Van Duren: ?Ik ben er erg trots op dat we voor het eerst sinds tien jaar weer een Nederlandse film met een ouderwetse sterrencast hebben. Het is volgens mij een verwaarloosd onderdeel in de Nederlandse film. Ik ben ervan overtuigd dat je het publiek alleen maar naar de bioscoop krijgt wanneer aansprekende acteurs de hoofdrollen spelen. De grote successen van de Nederlandse film in het verleden zijn volledig te danken aan acteurs als Monique van de Ven, Willeke van Ammelrooy, René Soutendijk en Rutger Hauer. Toen daar op een gegeven moment geen opvolgers voor kwamen ging het meteen een stuk slechter. Overal ter wereld weten ze dat de cast het belangrijkste onderdeel is van een film.?

Pers

Dana Linssen in 'NRC Handelsblad' d.d. 6 december 2000:"(?)openingsfilm van het afgelopen Cinekidfestival en won daar ook de publieksprijs. Dat is opmerkelijk, want wat je als volwassen toeschouwer als bezwaar tegen deze film kunt aantekenen (te fragmentarisch en te weinig dramatische handelingen en actie) lijkt een jeugdig publiek niet te deren. (?) Het aardige van de in een onnadrukkelijk groenzwart gedraaide film is dat hij geen enkele poging doet om didactisch verantwoord te zijn. Duistere en mysterieuze zaken blijven gewoon onbenoemd. Niet alles hoeft te worden verklaard of uitgelegd. Maar bij het aanstippen van de diverse religieuze en levensvragen biedt de film te weinig aanknopingspunten om zelf verder te denken. Het eindresultaat maakt daardoor een ietwat fletse indruk. " Jos van der Burg in 'Het Parool' d.d. 6 december 2000: "Ouderen zullen in het sober vormgegeven MARIKEN, waarin uitstekend wordt geacteerd, een pleidooi zien voor onafhankelijk denken en kinderen zullen de film ondergaan als een spannend avontuur. De twee polen zijn niet altijd met elkaar in balans. Zo zullen sommige dialogen van Mariken over de hoofden van de kinderen heenschieten, zoals haar gebakkelei met de gravin of de mensheid een klucht is of een tragedie. Het zijn onevenwichtigheden in een film die boven alles liefde voor het filmvak uitstraalt. Dat treffen we even weinig aan als onafhankelijke denkers in de Middeleeuwen."Mirjam Keunen in 'Algemeen Dagblad' d.d. 7 december 2000: "De film (?) laat op een poëtische en lichtvoetige manier zien dat de waarheid meerdere kanten heeft. Hoewel MARIKEN een Nederlands/Vlaamse sterrencast heeft (?) zet het jonge natuurtalent Laurien van den Broeck de opvallendste rol neer. Zij is een ontwapenende en levensechte Mariken."

Prijzen

Gekozen tot beste jeugdfilm door de publieksjury op Cinekid 2000 in oktober.Beste film door de Kinderjury op het Europees Jeugdfestival in Antwerpen in februari 2001. Speciale Jury Prijs op het FIFEM - Montreal International Children Film Festival in maart 2001. Il Forello Young People's jury Award op het Toronto International Film Festival for Children in Sprockets, Canada in april 2001. Gouden Kalf Publieksprijs voor de speelfilm in competitie van het Nederlands Film Festival 2001 (hoogste waardering van het publiek).

Filmuziek

Mark van Platen

Camera

Steve Walker

Montage

René Wiegmans

Geluid

Marcel de Hoogd

Bioszalen

16 bij première

Bezoekers

55.884

Kleur

Kleur