Stoneraft, The (2002)

Verhaal

Op zekere dag, na een aardbeving die door geen enkele seismograaf is geregistreerd, gaapt er plotseling een scheur in de aardkorst op de grens tussen Spanje en Frankrijk. Het Iberisch Schiereiland raakt op drift en zet na een aantal omzwervingen over de Atlantische Oceaan vastberaden koers naar het westen, als een gigantisch stenen vlot. Deze gebeurtenis heeft ingrijpende gevolgen op geopolitiek gebied, want de Noord-Amerikanen proberen het stuk land in te lijven dat, met zijn inwoners, voor Europa verloren is gegaan. Alleen het onwrikbare Gibraltar blijft eenzaam achter op zijn rots. Maar hoe vergaat het de drijvende bevolking? Spanjaarden en Portugezen worden ruw opgeschrikt uit hun gewone bestaan. Uit angst voor de dreigende gevaren langs de kust verlaten ze hun huizen en trekken ze het binnenland in, waar ze rusteloos blijven rond zwerven. Wanneer het vlot dan ook nog om zijn as begint te draaien, zodat de zon opkomt in wat ooit het westen was, zijn ze helemaal gedesoriënteerd. Toch zijn er voortekens geweest: een vrouw, Joana , tekende op een open plek in het bos een lijn op de grond die nooit meer zal worden uitgewist. Joaquim wierp een steen die eigenlijk geen mens zou kunnen tillen met een reusachtige boog door de lucht; José werd bij elke voetstap gevolgd door een enorme zwerm spreeuwen ; Pedro voelde in zijn afgelegen hoekje van Spanje de aarde beven en uit de handen van Maria ontspon zich een blauwe wollen draad waaraan nooit meer een einde kwam. Kennelijk hebben al die voortekenen één en hetzelfde doel: dat de personages elkaar ontmoeten en elkaar lief krijgen. Net als de andere nieuwe zwervers beginnen ook zij rond te trekken: drie mannen, twee vrouwen en een hond die door het toeval - of het lot - bij elkaar zijn gebracht. Zij reizen in een oude 2CV, tot ze door omstandigheden gedwongen hun intrek nemen in een woonwagen die wordt voortgetrokken door twee slecht bij elkaar passende paarden. In het groepje van vijf vormen zich paren, maar zelfs voor degene die overschiet zijn momenten van huiselijkheid weggelegd. En in de loop van hun zwervend bestaan ontdekken ze onverwachte raadsels in zichzelf - en de antwoorden daarop.

Cast

Federico Luppi (Pedro), Gabino Diego (José), Iciar Bollain (Maria), Ana Padrao (Joana), Diogo Infante (Joaquin), Golfo the dog (Fiel), Antonia San Juan (minister Enriquez), Rebeca Tebar Goyanes (tollbooth girl), Manuel Galiana (prime minister Spain), Francisco Algora, James Michael Taylor, Sixto Kid, Guillermo Rivas, Maria d'Aires, Luis de Castro, Carlos Almeida, Simon Chandler, George Sluizer (press officer ECC), Barbara de Lema (television journalist), Andres Gago, Marques d'Arede, Rui Pisco, José Pires, Carlos da Silva, Raul Cano, Juan Marquez, Marta Mateus, Raul Fraire, José Luis Chavarria, Luis Maluenda, Fernando Ramallo, José Neto, Julio Velez, Eric Spaans (Dutch journalist), Jacobo Dicente, Pedro Miguel Martinez, Ramon Garcia

Ontstaan

Scenario: Yvette Biro, George Sluizer, naar de roman van Nobelprijswinnaar José Saramago. José Saramago had vrede met de veranderingen voor de film. Zo stierf de oudste hoofdpersoon in het boek in Andalusië en in de film in de Pyreneeën. Opgenomen in Portugal (Alácer, Sintra) en Spanje (o.a. het atletiekstadion in Madrid, Asturias, Picos de Europa, Andalusië). Spaans en Portugees gesproken en ook wat Nederlands en Pools (door de paus). Circa 12 miljoen gulden werd verkregen door een cv-constructie. De belangrijkste rollen worden door Spaanse (Iciar Bollain) en Portugese acteurs (Ana Padrao en Diogo Infante) gespeeld. De vijfde hoofdrol komt voor rekening van de Argentijn Federico Luppi. De Nederlandse inbreng bestaat uit cameraman Goert Giltay en muzikant Henny Vrienten. Joris Sluizer (zoon van de regisseur) is verantwoordelijk voor de speciale effecten en Anouk, dochter van de regisseur, maakt een documentaire over de totstandkoming van HET STENEN VLOT. Eric Spaans werkt voor 'HP/de Tijd' en kreeg tijdens een interview de vraag om een aanvankelijk Duits journalist te spelen.

Facts

De voor de film benodigde 500 spreeuwen zouden uit België komen, maar door de vroege zomer waren ze al naar het zuiden vertrokken, daarom werden 450 Afrikaanse merels genomen. Vogeltrainer: Guy Demazure. Hondentrainer: Rafael Casado.

Pers

Pieter Bots in 'Het Parool' van 19 september 2002: "(...) film kabbelt voort zonder dat er noemenswaardige ontwikkelingen plaatsvinden, zodat hij een nogal vrijblijvende indruk maakt. En dat terwijl het verhaal duidelijk ook een politieke lading heeft: een pleidooi voor de onafhankelijkheid van de Iberische landen, en tegen de Europese eenwording. Alle politieke chaos en revolutie heeft Sluizer echter naar de achtergrond gedrukt. Wat rest zijn een stel weeë personages, obligate liefdes en mooie mediterrane landschappen." Hans Beerekamp in 'NRC Handelsblad' van 18 september 2002: "(...)Het stenen vlot is wél een van de beste Nederlandse films van het jaar, met kwaliteiten die in de buurt komen van The Discovery of Heaven. Ook Sluizers film is een niet-Nederlands gesproken, grootscheepse verfilming van een excentriek epos door een weliswaar Nederlandse, maar internationaal denkende regisseur. En zelfs zou je van beide kandidaten voor een Gouden Kalf (met het door de Belg Vincent Bal geregisseerde Minoes als voornaamste concurrent) kunnen zeggen dat het schrandere scenario knap, maar een beetje steriel in beeld is gezet. Cameraman Goert Giltaij, editor Jan Dop en componist Henny Vrienten hebben geprobeerd de toon licht te houden, maar ironie verbeelden is een lastige opgave. (...) Er valt veel te beleven, ook visueel, zoals wanneer de rots van Gibraltar is afgebrokkeld, en 's avonds verlicht komt langs gedobberd. Er zijn vele subtiele verwijzingen naar separatisme en integratie, naar sedentaire en nomadische beschavingen, naar de verschillen tussen Spaanse en Portugese cultuur. Het is bijna te veel om in een keer te bevatten wanneer je het boek niet gelezen hebt, maar gelukkig ligt het tempo niet zo hoog. Voor mensen die alleen naar Amerikaanse films kijken, is Het stenen vlot misschien zelfs te traag. Met een beetje steun van de jury in Utrecht kan zo'n rijke, zorgvuldige, allegorische en ontroerende film, waar de fiscale maatregelen van de Nederlandse regering nu eens een (Europees) cultureel doel dienden, wellicht toch nog een eigen publiek vinden." Jan Pieter Ekker in 'de Volkskrant' van 19 september 2002: "Het gebrek aan spanning maakt de zoektocht tot een langdradige exercitie, ook al heeft Sluizer wel degelijk iets te bieden; in technisch opzicht is La balsa de piedra, die totstandkwam dankzij de fiscale steunmaatregelen van de Nederlandse overheid, meer dan geslaagd. De fotografie (van het fotogenieke landschap) van Goert Giltay is fraai, de speciale effecten van Lukkien Digital Studios (eerder verantwoordelijk voor de post-productie van films als Abeltje en Minoes) effectief. Het resultaat is een sympathiek en sfeerrijk, maar afstandelijk en conflictloos sprookje. Voor de regisseur van Spoorloos - ook een internationale coproductie, ook een boekverfilming, ook een roadmovie - is dat niet genoeg."

Prijzen

Voor zijn hele oeuvre, maar in het bijzonder voor HET STENEN VLOT, kende de Jury van het 22e Nederlands Film Festival de Speciale Juryprijs 2002 toe aan George Sluizer. Tijdens het internationale filmfestival van Fort Lauderdale in november 2002 kregen de vijf hoofdrolspelers de prijs voor het beste ensemble; daarnaast honorable mention best film en best director.

Filmuziek

Henny Vrienten

Camera

Goert Giltaij

Montage

Jan Dop

Kostuums

Jany Temime

Geluid

Antonio Bloch

Special effects

Joris Sluizer

Bioszalen

6 bij première

Bezoekers

7.158 bezoekers

Kleur

Kleur

Meer info

http://www.stoneraft.nl

Land

Nederlands-Spaans-Portugese co-productie

Co-productie

Fernando Bovaira, Luis Bordallo Silva, Dirk Schreiner

Art director

Felix Murcia