Grot, De (2001)

Verhaal

In DE GROT ontmoeten de verlegen Egon Wagter (14) en de brutale allesdurver Axel van de Graaf (15) elkaar tijdens een vakantiekamp. Ondanks hun totaal verschillende karakters raken ze bevriend en blijven de levens van Egon en Axel door toevallige ontmoetingen steeds met elkaar verbonden. Egon kijkt altijd enorm op tegen Axel en het opwindende leven dat hij leidt, maar tegelijkertijd houdt hij zoveel mogelijk afstand van de dubieuze praktijken waarin Axel altijd verwikkelt schijnt te zijn. Axel heeft op zijn beurt altijd een zwak voor Egon en houd van hem als een broer. Wanneer het Egon, inmiddels afgestudeerd geoloog, het geld ontbreekt om zijn grote droom waar te maken, besluit hij ten einde raad Axel in te schakelen. Deze beslissing heeft echter verstrekkende gevolgen en het bezoek aan een grot tijdens het vakantiekamp blijkt dan allesbepalend te zijn geweest voor het leven van beide vrienden in deze film over het kwaad, de liefde en het noodlot.

Cast

Fedja van Huêt (Egon Wagter), Marcel Hensema (Axel van de Graaf), Kim Huffman (Marcie), Jeroen Willems (Michiel Polak), Saskia Temmink (Adrienne), Porgy Franssen (Bremer), Erik van der Horst (Jonge Egon), Benja Bruijning (Jonge Axel), Gijs Scholten van Aschat (Mijnsherenland), Brendan Fletcher (Arthur), Kelly Touwslager (Marjoke), Stijn Westenend (Kees), Nikki Piessen (Vera), Tim Krabbé (barman), Gwen Eckhaus (moeder van Egon), Frank Lammers (René), Floris Drost (Sjoerd), Chris Kuppens (winkeleigenaar), Hrothgar Matthews (David), Sandra Meinhardt (Carla), Nikki Plessen (Vera), Rosa de Rijke (Florrie), Tim de Wit (Wim), Rikkert van Dijck (kwade man), Johan Leysen, Cees Hulst

Ontstaan

Scenario: Tim Krabbé, naar zijn gelijknamige roman uit 1997. De opnamen vonden plaats van 15 augustus tot 24 december 2000 in Nederland, België, Canada en Thailand. De muziek van De Grot werd gecomponeerd door Fons Merkies en in het voorjaar van 2001 uitgevoerd door het Radio Symfonie Orkest. De Grot is één van de drie Nederlandstalige publieksfilms die in het kader van het Telescoopfilmproject tot stand komt met steun van het Ministerie van OCenW, Het Nederlands Fonds voor de Film, de NOS en het COBO Fonds. De VARA participeert in de productie en zal de film te zijner tijd, na roulatie in de bioscopen en uitbreng op DVD en video, op televisie uitzenden. Het overige deel van de financiering is bijeengebracht door investeerders die middels de film-c.v.-constructie participeren. Andere financiers: het MEDIA II-programma en International Securities Brokerage. De film werd op locatie gedraaid in Nederland (Café Hesp-Amsterdam, Amsterdam Zuid en Wibautstraat, Schiphol), België, Canada, en Thailand. Het filmen in Thailand zorgde voor problemen door cultuurverschillen (shots die anders waren dan gevraagd). Oorspronkelijk zou Dominique Derrudere de regie voeren, maar toen hij afhaakte omdat de Belg zich niet kon verenigen met het door Tim Krabbé geleverde scenario, werd het Martin Koolhoven. Het toeval wilde dat acteur Fedja van Hûet, die de hoofdrol van Egon vertolkt, ook de hoofdrol speelde in AMNESIA, de film waarmee Koolhoven net op dat moment bezig was. Voor de rol(len) van Axel en/of Egon kwamen ondermeer Antonie Kamerling, Jaap Spijkers, Jacob Derwig, Cees Geel, Pierre Bokma, Roeland Fernhout, Peter Paul Muller, Ruben van der Meer, Marc van Uchelen, Kees Boot, Hugo Metsers III, André Arend van Noord, Daan Schuurmans, Daniël Boissevain, Freek Brom, Roef Ragas, Cas Jansen, Michael Pas, Aus Greidanis jr., Frank Lammers, Theo Maassen, Jeroen Willems, Viggo Waas en nog veel, veel meer langs. Bijna heel acterend Nederland is langs geweest. Nederlands en Engels gesproken. Gemaakt met zichtbare medewerking van 'de Volkskrant'. Onder middelbare scholieren is Tim Krabbé erg populair. Mede om die reden heeft hij zijn medewerking toegezegd aan een omvangrijk scholenproject, dat Get Reel Productions in samenwerking met uitgeverij Bert Bakker, Stichting Lezen, Stichting Film Educatie Nederland en A-Film Distribution heeft opgezet. Een lesbrief is daartoe vervaardigd. Drie fotografen van het gerenommeerde fotografencollectief Magnum hebben de gehele productie van De Grot vastgelegd. Carl de Keyzer, John Vink en Alessandro Majoli reisden mee met de opnamen en maakten een fotografische documentaire die tevens in boekvorm verscheen. Geselecteerd voor het Montreal World Film Festival waar de film zijn wereldpremière beleefde.

Facts

Schrijver Tim Krabbé mag één keer roepen 'Laatste ronde' als zijnde de barman. Tim Krabbé over de film: "Van alle mogelijke grotten die er te maken zijn, is deze verfilming er één van. Als schrijver probeer ik een verhaal precies weer te geven zoals ik het me voorstel, terwijl iedereen het verhaal op zijn eigen manier interpreteert. Het spel van de acteurs is in ieder geval prachtig, dat is geheel in de geest van mijn verhaal. Natuurlijk ademt het niet exact de sfeer van mijn boek uit, want het is niet mijn film, maar de film van Martin Koolhoven. Maar het komt dicht in de buurt van wat ik me ervan heb voorgesteld."

Pers

Kevin Toma in 'de Filmkrant' van september 2001: "(?) Gevolg van al dat gehink-stap-sprong tussen genres, thema's en literaire motieven is dat de film steeds zijn doel voorbijschiet. Hij is niet meeslepend, zelden ontroerend en stemt nauwelijks tot nadenken. Een vuistvol onbeantwoorde vragen is niet hetzelfde als een spanningsboog. (?) Het is de vraag of een andere regisseur beter uit de voeten had gekund met het warrige scenario. Dat Koolhoven genoeg talent heeft, blijkt uit de zeer goede acteerprestaties, de bij vlagen zeer treffende sfeertekening en enkele spits gecomponeerde scènes. (?)" Jos van der Burg in 'Het Parool' van 26 september 2001: "(...) De grot heeft een ijzersterke openingsscène (...) De grot heeft een ingenieus, maar geen briljant scenario. Dat de flashbackstructuur ingewikkeld is, is geen bezwaar, want dat houdt de kijker bij de les. Wel een probleem is dat veel flashbacks dezelfde psychologische informatie bevatten, zodat het terugblikken een herhalingsoefening wordt. Overbodig is ook de bijrol van een onderzoeksjournalist (Jeroen - Troelstra - Willems), die het criminele verleden van Axel ontrafelt. De manco's nemen niet weg dat aan De grot veel plezier valt te beleven. Koolhoven bevestigt dat hij een goede stilist is. De filmbeelden ademen een sobere, duistere sfeer, die uitstekend past bij Egons beklemmende gemoedstoestand. Dat de film ondanks zijn ingewikkelde structuur emoties oproept, is ook geen geringe verdienste. Bovendien nodigt hij uit tot zelfonderzoek: gaan we als Alex of als Egon door het leven?" Hans Beerekamp in 'NRC Handelsblad' van 26 september 2001: "(...) De grot vertelt adequaat een goed verhaal, en doet dat met zo veel nadruk en herhaling dat zelfs de minst geoefende kijker niets meer kan ontgaan. Ook de muziek van Fons Merkies leidt je aan de hand in een tevoren bepaalde richting. Zijn mooie thema keert een keer of negen terug. (...) Groter contrast is nauwelijks denkbaar met de low-budget-film Amnesia, het eerder dit jaar uitgekomen debuut van regisseur Martin Koolhoven. Het lijkt erop dat de getalenteerde Koolhoven wil bewijzen dat hij na een raadselachtige, tegendraadse film ook uit de voeten kan met een meer volwassen, grootscheepse productie (...) Dat bewijs heeft hij ruimschoots geleverd, want De grot is een verzorgde publieksfilm met een prettig ingehouden, bijna elegische toon. Opvallend is bij voorbeeld de kwaliteit van het acteren, over de hele linie van bijrollen tot hoofdrollen. Fedja van Huêt (ook al te zien in Amnesia) en Marcel Hensema zijn goed als de beide hoofdpersonen, jeugdvrienden wier levens zich in diametraal tegengestelde richting bewegen. Nog groter is de prestatie van de twee jonge acteurs, Erik van der Horst en Benja Bruijning (...) De betovering ontstaat pas in de laatste twintig minuten, als de verhaallijnen worden samengeknoopt tot een logisch noodlot, maar ook eerder zijn er al ontroerende momenten. Toch haalt De grot zelden het niveau van Spoorloos. In menig opzicht was dat een onhandiger, minder gecontroleerde film, maar ook strakker, onontkoombaarder en dus eerder voorbestemd om klassiek te worden. Er is in dertien jaar veel veranderd: nu is De grot een van de vele goede Nederlandse films en Koolhoven een van de vele talenten. Het Gouden Kalf voor de beste speelfilm zal deze productie niet winnen, maar het is een goed teken dat een middenmoter al dit niveau heeft."Ab Zagt in 'Algemeen Dagblad' van 27 september 2001: "(...)De kracht van het verhaal is dat de personages voldoende zijn uitgediept om tot het einde toe interessant te blijven. Dat is niet alleen een verdienste van de schrijver en de regisseur, maar ook van de beide hoofdrolspelers, van wie vooral Fedja van Huêt bewijst dat hij een van onze sterkste filmacteurs is." Eric Koch in 'De Telegraaf' van 27 september 2001: "De herkenbare personages worden door hoofdrolspelers Fedja van Huêt, Marcel Hensema en Kim Huffman voortreffelijk ingevuld en Eric van der Horst geeft gevoelig gestalte aan de jongere 'Fedja'. Om zijn tedere beelden in de grot te laten werken moet regisseur Koolhoven een verteltrucje uithalen dat niet iedereen zal begrijpen, maar voor het overige laten Koolhovens sprongen door de tijd zich moeiteloos volgen. In die constructie werpen de verschillende periodes hun schaduw over elkaar en versterken de schrijnende melancholie van De Grot." Ronald Ockhuysen in 'de Volkskrant' d.d. 27 september 2001: "(...) Daarbij verliezen [Koolhoven en Krabbé] eenmaal de controle, als in het scenario een overbodig uitstapje naar Canada wordt gemaakt, om te laten zien in welke omgeving de mysterieus zoenende vrouw leeft. Op die omissie na is DE GROT een beheerste productie, die afrekent met de besmette status die boekverfilmingen in de jaren tachtig kregen, nadat Nederlandse films te vaak slappe aftreksels van een literair werk bleken te zijn. Na DE GROT is een boekverfilming weer iets om naar uit te kijken."

Prijzen

Gouden Kalf voor de Beste Regie: Martin Koolhoven voor DE GROT. "Dit is een regisseur die weet wat hij wil en wat hij kan weglaten. Iemand met totale controle over de materie en grote aandacht voor het kleinste detail, die zich ook in zijn andere film dit jaar laat herkennen als een groot filmtalent. Opmerkelijk zijn de fraaie tienerrollen en de volstrekt geloofwaardige overgang naar de ook zeer sterke volwassen karakters. De film heeft een zinderende opening waar met puur filmische middelen spanning wordt opgebouwd om vervolgens heel terloops over te gaan naar een zeer overtuigend tijdsbeeld van de jaren zeventig en tachtig. Het resultaat is een soepel verteld romantisch noodlotsdrama."

Filmuziek

Fons Merkies

Camera

Philip van Volsem

Montage

Job ter Burg

Bioszalen

19 bij première

Bezoekers

15.933 bezoekers in 2001 plus 20.859 in 2002

Kleur

Kleur

Meer info

http://www.degrot.nl en http://www.thecavemovie.com

Art director

Hubert Pouille

Boxoffice

13, 17, 18