Jurk, De (1996)

Verhaal

De kijker volgt een mariablauwe jurk met motief, die steeds van eigenaar verhuist. De jurk is een kapstok om allerlei koppels met hun verhoudingen te laten zien. Het kledingstuk brengt ons achtereenvolgens bij een oudere vrouw, een huishoudster annex schildersvriendin, een jong meisje en een zwerfster.Niet alleen de draagsters hebben een band met de jurk, ook de mannen in hun omgeving laten zich niet onbetuigd: een kunstschilder laat de jurk voortleven in zijn werk, een treinconducteur wordt erdoor aangezet om zijn sexuele fantasieën te verwezenlijken en een zwerver gaat met het laatste reepje jurk om zijn hals op zoek naar de ware liefde. Uiteindelijk sterft iemand in de jurk.

Cast

Henri Garcin (Van Tilt), Ingeborg Elzevier (zijn vrouw), Khaldoun Elmecky (Cremer), Margo Dames (stewardess), Frans Vorstman (Loohman), Peter Blok (De Vos), Jacob Derwig (koerier), Rudolf Lucieer (De Vet), Maike Meijer (Eva), Carol van Herwijnen (winkelchef), Rijk de Gooyer (Martin), Elisabeth Hoijtink (Stella), Jack Wouterse (tuinman), Ariane Schluter (Johanna), Kees Hulst (overbuurman), Loes Luca (blinde vrouw), Alex van Warmerdam (treinconducteur De Smet), Pieter Verhoeff (oudere conducteur), Eric van der Donk (Herman), Annet Malherbe (ordinaire vrouw), Jack Vecht (hengelaar), Jaap Spijkers (buschauffeur), Ricky Koole (Chantalle), Leny Breederveld (moeder van Chantalle), Bert Bunschoten (vader van Chantalle), Olga Zuiderhoek (Marie), Susan Visser (parkhoertje), Kees Prins (leraar), Titus Muizelaar, Marcel Royaards (stratenmaker), Ramdew Kishna, Nisha Santoe, Bert Luppes (orgelman), Harald van der Lubbe, Pippa (Tony, het varken), Marc van Warmerdam (vrachtwagenchauffeur), Cecile Heuer, Martine Berghuis (vrouwen voor etalage), Mimoun Oaissa, Tjalling Heykoop, Bibi Mijerhoff, Wesley Hendriks, Maurice Levano, Johan Simons (lompenboer), Saskia Rinsma, Kees van der Vooren, Cor van Lavieren, Hugo Maerten, Henk de Reus, Everard Zondag (man in crematorium), Jacques Commandeur(man in crematorium), Arend Jan Heerma van Voss (man in crematorium), Walter Crommelin (organist), Peter van Warmerdam (man op laantje), Aat Ceelen, Fred Goessens (ovenisten), Iris Römer, Jara Lucieer (meisjes in park), Nicolaas Jan Bulterman, Ton Dekker

Ontstaan

Marc Felperlaan werd tijdens de opnamen getroffen door zweepslag; hij werd gedeeltelijk vervangen door een Belgische camera operator. Een tweede tegenslag was de diefstal van de knaloranje Mercedes met vierkante laadbak met daarop 'Loohman Confectie' geverfd. Negen shots waren al gemaakt en alleen de tiende opname moest nog plaatsvinden. Deze oranje vrachtwagen brengt de jurk van de fabriek naar de winkel en heeft dus een belangrijke rol. Toen de originele vrachtwagen werd teruggevonden was er al een tweede truck overgespoten en ingezet. Dat de reservewagen anderhalve meter korter is, valt in de film alleen op als je het weet. De scène waarin een schilderij in flarden wordt gesneden zou in het Stedelijk museum in Amsterdam worden opgenomen, maar daar kreeg Van Warmerdam geen toestemming voor. Nu is de scène gedraaid in Pulchri in Den Haag. De Nederlandse Spoorwegen wilden in eerste instantie ook niet meewerken. Opdat de treinreiziger anno 1996 geen associaties krijgt met seksueel gefrustreerde treinconducteurs mocht in DE JURK alleen gebruik gemaakt worden van verouderde treinstellen en verouderde uniformen. 73.522 bezoekers.In 'Skrien' 199 (december 1994/januari 1995); p. 26- 29 staat een gesprek met regisseur Alex van Warmerdam en cameraman Marc Felperlaan over het maken van het storyboard. Deel 25 in de reeks 'Het Nederlands Scenario' (1997).

Prijzen

Door de internationale persjury Fipresci onderscheiden met de kritiekprijs in het bijprogramma Corsia di sorpasso (De Inhaalstrook) op het Filmfestival van Venetië (september 1996). Eerste prijs (kleine 6.000 gulden) op het Filmfestival in Potsdam (gewijd aan nieuwe Europese films), juni 1997. In augustus 1997 kende het Amsterdamse Fonds voor de Kunst de L.J. Jordaanprijs toe (15.000 gulden).

Filmuziek

Vincent van Warmerdam

Camera

Marc Felperlaan

Montage

René Wiegmans

Kostuums

Leonie Polak

Geluid

Ben Zijlstra

Stunts

Hammie de Beukelaer

Kleur

Kleur

Art director

Jelier & Schaaf