Vliegende Hollander, De (1995)

Verhaal

Proloog: Een kleine boerengemeenschap in het 16e eeuwse feodale Vlaanderen. Men gaat gebukt onder armoede, oorlog en godsdienstfanatisme. De rondtrekkende Italiaanse speelman Campanelli is er getuige van hoe de vrouw van de hereboer Netelneck een voortvluchtige Hollandse ketter te hulp komt. Uit deze toevallige ontmoeting wordt, met medewerking van Campanelli, een kind geboren: de Hollander. Door de wraak van Netelneck komt het kind ouderloos ter wereld en is het voorbestemd voor het harde, liefdeloze leven van een lijfeigene. Akte 1: 'De Beerput': Na zeven jaar ontmoet het kind Campanelli, die hem in ruil voor eten over zijn vader vertelt en hem voorliegt dat deze nog leeft. De speelman prikkelt bekwaam de fantasie van het kind: zijn vader zou op een groot schip de zeeën bevaren en kunnen vliegen.Vanaf dat moment heeft het jongetje nog maar één verlangen: de boerderij ontvluchten om zijn vader te zoeken. Akte 2: 'Het Schip': Als volwassene vlucht de Hollander samen met zijn geliefde dwars door het oorlogsgebied naar het bevrijde Holland, het land van zijn vader. Op de kust, waar duizenden wachten op het schip dat hen naar de overkant moet brengen, wordt de Hollander echter op een noodlottige wijze van zijn geliefde gescheiden. De zoon van Netelneck, rivaal van de Hollander, is hem gevolgd en probeert hem in zee te verdrinken. De Hollander overleeft de moordpoging echter en spoelt aan in een moeras. Hij vindt er een gigantisch schip waarvan hij vermoedt dat het van zijn vader is en koopt het van de bewoner, een hebzuchtige dwerg. Terwijl de Hollander het schip probeert te herstellen om ermee naar Holland te varen, doet de dwerg alles om zich van de indringer te ontdoen. Tevergeefs. Maar als de Hollander met de dwerg door het geuzenleger gevangen wordt genomen, belandt hij uiteindelijk toch in Holland. Akte 3: 'De Vliegende Hollander': In Holland worden de Hollander en de dwerg opgesloten in het rasphuis. De Hollander weet de gevangen aan zich te verplichten door te beloven hen te bevrijden en mee te nemen op zijns chip. Wanneer de Hollander, na een wanhopige uitbraakpoging, tot de verdrinkingsdood in een onderaardse waterput wordt veroordeeld, komt hij tot inzicht: het vliegen, waar de speelman het over had, heeft alles met de dood te maken. Juist dan vindt zijn geliefde hem terug. Zij redt hem en zorgt dat de Hollander zijn zoon ontmoet. Het kind wil niet geloven dat hij zijn vader is, omdat zijn vader, zo heeft zijn moeder hem verteld, kan vliegen. Uiteindelijk bewijst de Hollander zich voor zijn zoon en zo wordt hij degeen die hij zocht: de Vliegende Hollander.

Cast

René Groothof (De Vliegende Hollander/zijn vader), Michel Groothof (jonge Vliegende Hollander), Veerle Dobbelaere (Lotte), René van 'tHof (dwerg Butkijn), Nino Manfredi (speelman Campanelli), Willy Vandermeulen (hereboer Netelneck), Gène Bervoets (zoon Netelneck), Gerard Thoolen (gevangenisdirecteur), Josse de Pauw, Senne Rouffaer, Bert André, Jan Steen (gevangenen), Daniël Emilfork (ketterjager Heersgat), Ingrid de Vos, Bart Slegers, Michael Pas

Ontstaan

Nederlands-Belgisch-Duits-Italiaanse coproductie. De film heeft niets van doen met de verschillende legenden die onder dezelfde titel bestaan of met Wagners muzikale versie. Opgenomen in honderd opnamedagen op de volgende locaties: de Dordtse Biesbosch, de Oostvaardersplassen, Hellevoetsluis, slot Loevestein, het Limburgse heuvelland, Reymerstok, natuurreservaat De Kwade Hoek in Zeeland, Namen, Bouillon en in Duitse studio's. Al in1986 kwam Jos Stelling op het idee voor deze ambitieuze productie, maar pas in mei 1993 kreeg hij het groene licht van zijn producenten. Budget: ruim 10.000.000 gulden (40% uit Nederland, 30% uit België, 20% uit Duitsland en 10% uit Italië afkomstig). Nederlands, Frans en Italiaans gesproken. De wereldrechten van de film werden in mei 1994, nog voor de voltooiing van de film, verkocht aan de Fransemaatschappij UGC. De film trok in de eerste week nog geen 4500 toeschouwers in 12 zalen.

Facts

Op 10 mei 1995 ging de film in Terneuzen in première; Terneuzen claimt in de zestiende eeuw de thuishaven te zijn geweest van het spookschip 'De Vliegende Hollander'. Voor gemeente en ondernemersvereniging City Terneuzen was dit aanleiding de publiekspremière van de film op te eisen (een dag voor de officiële, landelijke première).

Prijzen

Op het Camerimage Festival 1995 in Turon (Polen) kreeg cameraman Goert Giltaijde Silver Frog Award. De speciale jury award werd toegekend voor decor, kleding en make-up. Geselecteerd voor het Internationale Filmfestival van Toronto (september 1995). Toen bekend werd dat het festival van Cannes DE VLIEGENDE HOLLANDER had laten passeren voor haar hoofdprogramma, pikte het filmfestival van Venetië de titel op. De Italiaanse perswaardeerde de film echter met slechts een 3,6.

Filmuziek

Nicola Piovani

Camera

Goert Giltaij

Montage

August Verschueren

Kostuums

Anne Verhoeven

Geluid

Martin Steyer

Special effects

Harry Wiessenhaan, Rik Wiessenhaan, Edward Wiessenhaan

Kleur

Kleur

Art director

Gert Brinkers, André Fonteyne, Peter van Laar