Eenmaal geslagen, nooit meer bewogen (1994)

Verhaal

Nederland, 1950, Amsterdam-Zuid. In een angstaanjagend groot en somber huis, volgestouwd met boeken, woont het vaderloze gezin Zijdeveld. De 35-jarige onaantrekkelijke Charles heeft een wonderlijke relatie met zijn dominante moeder. Voor hen verwijst alles in de wereld naar een boek, ze spelen voortdurend met woorden en citaten en willen ooit samen een roman schrijven. De 32-jarige Regina voelt zichdoor haar moeder en broer buitengesloten, maar slaagt er niet in deze benauwde en kunstmatige band te doorbreken. Ook schrijver in spé, Jozef, die bij zijn familie op kamers woont en dezelfde passie voor literatuur bezit, blijft een toeschouwer. Dit 'bouwsel van onbeweeglijkheid', zoals moeder haar huishouding noemt, wordt uit onverwachte hoek verstoord en wel door Charles zelf. Hij heeft een oogje op Mary Josseling, de van moord verdachte apothekers-vrouw, die aan de overkant woont. Hoewel zijn moeder er alles aan doet de plannen uit zijn hoofd te praten, is hij niet te vermurwen. Hij haalt Mary in huis en trouwt met haar. Dit veroorzaakt een schijnbaar definitieve breuk: zijn moeder verlaat het huis. Mary is een vrouw zonder eigenschappen, die alleen al door haar aanwezigheid anderen tot wanhoop brengt en zelfs tot slaan drijft. Of ze werkelijk een moordenares is, blijft raadselachtig. Op zoek naar een goed plot voor zijn roman tracht Jozef de werkelijkheid naar zijn hand te zetten, maar dat keert zich tegen hem: hij weet op den duur zijn fantasie niet meer te onderscheiden van de feiten. De bizarre verwikkelingen bereiken een hoogtepunt wanneer moeder op bezoek komt om de verjaardag van Charles te vieren. In een laatste poging haar zoon weer voor zich te winnen besluit ze voorgoed te blijven. Het moet echter tot een meer dan boosaardige uitbarsting komen voordat Charles zich gewonnen geeft en Mary, Regina en Jozef zich van hen afkeren.

Cast

Ineke Veenhoven (moeder), Jack Wouterse (Charles), Ariane Schluter (Gina), Kathenka Woudenberg (Mary), Stefan de Walle (Jozef), FloorHuygen (Angèle), Bert Luppes (Bart), Rakker (Lotje)

Ontstaan

Première: 28 september 1994 (Nederlands Film Festival) / 6 april 1995.

Facts

Scenarioschrijver Ger Beukenkamp kreeg in 1979 de roman 'La mèche' van Ineke Veenhoven. Vijftien jaar later vroeg Gerrard Verhage haar voor de rol van de moeder. De makers van de film waren niet in staat om de schrijfster Lucy Veldhuizen-Marchal, noch haar nakomelingen, te traceren; zij is spoorloos verdwenen. Beukenkamp bewerkte het boek eerder tot een toneelstuk, dat werd uitgevoerd door ToneelgezelschapToetssteen.

Filmuziek

Fons Merkies

Camera

Nils Post

Montage

Stefan Kamp, Hens van Rooy

Kostuums

Bernadette Corstens, Ellen Lens

Geluid

Marcel de Hoogd

Kleur

Kleur

Art director

Harry Ammerlaan