Avonden, De (1989)

Verhaal

Het jaar 1946 loopt ten einde. Frits van Egters, begin twintig, woont nog bij zijn ouders in Amsterdam. Uit zijn baan in een stoffig archief put hij weinig bevrediging, maar het is vooral zijn vader die zijn bestaan grondig verknalt. Hij laat boeren en winden, schept met zijn eetlepel uit de suikerpot en is -deels door zijn doofheid- niet aanspreekbaar voor kritiek. Met zijn moeder heeft Frits een wat beter contact, al mist zij ook iedere geestelijke bevlogenheid. Haar zorgelijke, beperkte bestaan roept bij Frits een mengeling van ergernis en medelijden op. Iedere avond na het werk gaat Frits op stap. Zo bezoekt hij met zijn broer Joop en schoonzusje Ina een reünie van zijn oude HBS. Een korte ontmoeting met een oud-leerling, Wim, maakt op hem een onvermoed grote indruk. Frits legt ook bezoeken af aan vrienden, zoals Viktor en Jaap, wiens kind één jaar geworden is. Een vrolijke gast is hij niet: wanneer hij de kans krijgt, begint hij over vreselijke ziektes, aftakeling en dood. Ook mag Frits zijn vrienden graag wijzen op hun naderende of voortschrijdende kaalheid. Het is niet alleen de huiselijke situatie die zorgt voor innerlijke onvrede; Frits zit ook in de knoop met zichzelf, meer specifiek met zijn sexuele identiteit. Een aantal keren loopt hij langs de herenmodezaak waar Wim werkt, maar wel bij voorkeur als de winkel gesloten is. Op een avond vergrijpt hij zich koortsig en onbeholpen aan een oude vriendin Bep, maar als blijkt dat zij wel wil vrijen rent hij weg. In zijn dromen wordt hij achtervolgd door sexuele fantasieën waarin zowel mannen als vrouwen een rol spelen. Op een dag verneemt Frits terloops dat Wim zelfmoord heeft gepleegd. Hij is geschokt, maar laat niets blijken. De oudejaarsavond is vol tragiek. Frits' moeder dacht wijn gekocht te hebben, maar het blijkt vruchtewijn: appel-bessen. Frits wordt verscheurd door één gedachte: voor het jaar om is moet hij zijn vader wezenlijk bereiken. Dan slaat de klok twaalf. Na een nachtelijke wandeling, waarbij Frits luidop uiting geeft aan zijn gevoelens, kruipt hij in bed en droomt dat zijn ouders hem begrijpen.

Cast

Thom Hoffman (Frits van Egters), Rijk de Gooyer (Frits' vader), Viviane de Muynck (Frits' moeder), Pierre Bokma (Maurits), Elja Pelgrom (Bep), Dela Maria Vaags (Pim), Jobst Schnibbe (Wim), Gijs Scholten van Aschat (Viktor), Kees Hulst (Joop Egberts), Gwen Eckhaus (Ina), Gijs de Lange (Jaap), Hilde de Mildt (Joosje), Sylvia de Leur (Stien), Leen Jongewaard (Arie), Cees van Oyen (Wening), Kees Coolen (rector), Wigbolt Kruyver, Frank Sheppard, Diane Meulbroek, Jannie Houweling

Ontstaan

Thom Hoffman beschouwt DE AVONDEN als zijn meest geslaagde film. En dat terwijl Rudolf van den Berg eigenlijk een nog onbekende, jonge acteur wilde. Rik Hendriks, Jop de Vries, Eric Corton, Dick van den Toorn en Erik van Muiswinkel waren ook in de race geweest voor de rol van Frits van Egters. Rijk de Gooyer heeft Rudolf van den Berg zelfs opgebeld voor een rol in de film, daar 'De avonden' zijn lievelingsboek is. Opgenomen tussen 20 februari en 14 april 1989. Thom Hoffman schreef ook het boek '23 brieven aan Frits van Egters over het maken van De Avonden' (1989). De film is niet alleen gebaseerd op de roman, maar er is ook gebruik gemaakt van wat er na het verschijnen van het boek over de schrijver bekend is geworden. Daarnaast is de film een spanningsopbouw meegegeven rondom de vraag wat Frits zijn ouders zo graag wil, maar niet kan zeggen, waarbij wordt doorgeschemerd dat dat iets met de, van de latere Reve bekende, homoseksualiteit te maken heeft. Het affiche van de film werd gemaakt door Joost Veerkamp, zijn naam werd echter niet genoemd in de advertenties. Film werd vrij goed ontvangen, alleen de muziek van Bob Zimmerman werd slecht ontvangen ('pompeus, misplaatst en clichématig'). Nummer 40 over 1989, 67.158 bezoekers.Het scenario van de film is verschenen als 2e deel in de reeks 'Het Nederlands Scenario' (1990).

Prijzen

Gouden Kalf voor de beste speelfilm en voor Thom Hoffman (beste acteur). Beste buitenlandse film op het Houston International Film Festival 1991.

Filmuziek

Bob Zimmerman

Camera

Willy Stassen

Montage

Mario Steenbergen

Geluid

René van den Berg, Kees Linthorst, Rupert Scrivener

Special effects

Harry Wiessenhaan

Kleur

Kleur

Art director

Freek Biesiot