In de schaduw van de overwinning (1986)

Verhaal

Amsterdam, najaar 1942. Een groepje verzetsstrijders (waaronder kunstenaar Peter van Dijk) weet het gebouw van het bevolkingsregister binnen te dringen en er brand te stichten. De Duitse bezetters zijn woedend en houden als represaille een razzia waarbij 250 joden opgepakt worden. De 'emigratie-deskundige' Blumberg, zelf ook een jood, weet via een lijst een aantal mensen nog te redden van het transport. In de ogen van de Duitsers maakt Blumberg zich echter verdacht. De Duitsers arresteren een arts; de leider van het verzetsgroepje. Een poging om hem te bevrijden mislukt, omdat hij zit vastgeklonken. Peter van Dijk is gedwongen om de dokter dood te schieten om te voorkomen dat hij zal doorslaan. Na de arrestatie-golf laat Peter zijn gezin onderduiken. Zelf verdwijnt hij ook een tijdje uit het zicht. Hij heeft het moeilijk met het feit dat hij de dokter (en zijn beste vriend) dood moest schieten, maar Sanne (verzetsstrijder en marconiste) troost hem. Ze worden verliefd op elkaar, tot grote woede van Hansje (ook een verzetsstrijdster), de vorige vlam van Peter die zwanger van hem is. Uit Londen krijgt het groepje de opdracht om er achter te komen wie Blumberg is en wat hij in zijn schild voert. Via Vos (een louche zwarthandelaar wiens sympathieën echter eerder bij het verzet dan bij de Duitsers liggen) komt Peter met Blumberg in contact. Deze is in de problemen geraakt omdat de Duitsers zijn verzinsels (waarin sprake is van een Duitse generaal die een aantal joden in veiligheid wil brengen) niet meer geloven. Blumberg wil dat Peter een baron speelt die zich voordoet als Blumbergs contactpersoon met de Duitse generaal. Peter weigert aanvankelijk, maar wanneer zowel Sanne als Hansje bij een overval gearresteerd worden, ziet hij in de vermomming een gelegenheid om de gevangenis in te komen om ze te bevrijden. De Duitsers geloven hun verhaal echter niet en ook Blumberg komt in de gevangenis. Op Oudejaarsavond slagen Peter, Hansje en Sanne er inderdaad in (met behulp van buiten) om uit de gevangenis te ontsnappen. Peter wordt daarbij in zijn been en in zijn rug geschoten. De lijst van Blumberg is nu niets meer waard en ook Blumberg wordt op transport gesteld. De Duitsers vinden de schuilplaats van Peter en bij de overval wordt Sanne neergeschoten. Peter blaast het huis op met zichzelf en een hoge Duitse officier erbij. Blumberg krijgt toch nog een laatste kans om een aannemelijk verhaal te verzinnen voor de Duitsers. In de zomer van 1943 wordt het kind van Hansje en Peter geboren.

Cast

Jeroen Krabbé (Peter van Dijk), Edwin de Vries (David Blumberg), Marieke van der Pol (Hansje), Linda van Dijck (Sanne), Rijk de Gooyer (Vos), Ton Lutz (verzetsman-arts), Tom Jansen (Kohler), Hein Boele (Schwarz), Filip Bolluyt (Paul), Gijs Scholten van Aschat (Gerard), Sjoerd Pleysier (Leendert Daansen), Lineke Rijxman (Rebecca Blumberg), Eric van der Donk (Blok), Benthe Forrer (Lisa Blok), Carl van der Plas (Berenstein), Allard van der Scheer (Appelboom), Trudy Labij (Lena van Dijk), Dik Boutkan (Romcke), Lex de Regt (bewaker Johnsma), Tim Beekman (Dees), Cor Witschge (agent)

Ontstaan

Aanvankelijk zou de film gaan over de omstreden figuur Weinreb, maar door de complexiteit van de materie bleef Ate de Jong keer op keer steken in de verschillende versies van het scenario. Eerst toen was besloten om nog een andere historische figuur tegenover Weinreb te plaatsen kwam er schot in de zaak. Weinreb (in de film genaamd Blumberg) ontmoet een verzetsheld die veel lijkt op de historische verzetsstrijder en kunstenaar Gerrit-Jan van der Veen (in de film Peter van Dijk). In werkelijkheid hebben zij elkaar nooit ontmoet. De hele film speelt zich af temidden van van 20ste-eeuwse architectonische meesterwerken (Nieuwe Zakelijkheid, van onder andere Berlage, Dudok en Roodenburg). Film werd verkocht naar Spanje en enkele Latijns-Amerikaanse landen. Matig succes.

Filmuziek

Henny Vrienten

Camera

Eddy van der Enden

Montage

Ton Ruys

Geluid

Victor Dekker

Kleur

Kleur

Art director

Ben van Os, Jan Roelfs