Thomas & Senior op het spoor van brute Berend (1985)

Verhaal

Jeugdfilm. Avontuur van Thomas & Senior, tegelijkertijd gemaakt met de van deze film losstaande zevendelige NCRV TV-serie. Thomas wordt op de eerste schooldag, na de vakantie, gekozen in een feestcommissie en maakt nieuwe vrienden en vriendinnen. Door de voorbereidingen voor het feest en het huiswerk komt Thomas maar sporadisch bij Senior, de vitale zeventiger, die moeite heeft met de stilte na de avontuurlijke zomer met Thomas. Senior slentert op een dag doelloos door de stad. Zijn aandacht wordt getrokken door een slooppand. Tussen het puin vindt hij een oud scheepsmodel; misschien kan hij dat samen met Thomas opknappen. Thomas reageert wat lauw op het idee, hij houdt zich liever bezig met de voorbereidingen van het feest. Dan bedenkt Senior een plan om het spannend voor Thomas te maken. Bedachtzaam legt hij de basis voor een nieuw avontuur, gebaseerd op de sage van Brute Berend, een gevreesde zeerover die een schat begraven had. Senior zorgt ervoor dat Thomas in het wrakke bootje een oud stuk perkament, met een vreemde boodschap, ontdekt. Thomas is direct enthousiast en licht zijn vriendjes in dat hij op het spoor is van een goudschat. Dat had Senior niet verwacht. De boodschap leidt naar een schatkaart, maar wat geheim had moeten blijven wordt door de loslippigheid van de kinderen wereldnieuws. Dat trekt natuurlijk vele nieuwsgierigen, al dan niet met eerbare bedoelingen. Zoals meneer Mulder, een directeur van een reclameburo, die weer voor een stunt moet zorgen. Hij ziet geld in een grandioze campagne met Brute Berend als middelpunt. Mulder doet Senior een vorstelijk aanbod voor de schatkaart. Senior wijst elk bod resoluut van de hand. Bij toeval ontdekt Thomas de reden van Seniors afwijzende houding. Eerst is hij diep teleurgesteld door diens bedrog maar hij begrijpt al gauw dat Senior zich nu in een pijnlijke situatie bevindt. Samen smeden zij een plan om de schatkaart te laten verdwijnen en het avontuur vroegtijdig te laten beëindigen. Maar iemand is hen voor. Wat begon als een onschuldig idee van Senior, ontwikkelt zich tot een netwerk van verwarrende complicaties die leiden tot de ontvoering van de kinderen door een duister drietal. Senior besluit het wereldkundig te maken en bekent dat het een uit de hand gelopen grap is. Maar zoals vaak wordt de waarheid niet geloofd. Senior is de wanhoop nabij, maar krijgt weer een van zijn lumineuze ideeën die leiden naar 'eind goed, al goed'. --------------------------------------------------------------------------------

Cast

Lex Goudsmit (Senior), Bart Steenbeek (Thomas), Karin van Ee (Sandra), Elvira Molenaar (Hanneke), Nathalie van der Wal (Vera), Ragnar Koot (Jeroen), Martijn van der Geest (Mark), Henk van Ulsen (archeoloog Drenth), Jérôme Reehuis (Mulder), Eric Meyer (vader van Thomas), Els Ingeborg Smits (moeder van Thomas), Cees Heyne (Harm), Joost Prinsen (Govert), Jan Simon Minkema (Dirk), Cor van Rijn (Hageman), Leonie Jansen (interviewster), Carol van Herwijnen (commissaris), Marijke Veugelers (journaliste), Lizzy (zangeres), Johan Hobo (autosloper), Henk Rigters (professor), Guy Lavreysen (sloper), Jantine de Jonge (presentatrice); Esther Spitz (assistent Mulder)

Ontstaan

Titel van de zevendelige televisie-serie is 'Thomas en Senior'. Lydia Rood schreef op grond van de scenario's respectievelijk de boeken 'Thomas en Senior' en 'Thomas en Senior op het spoor van brute Berend'. Als klap op de vuurpijl besloot Piet Geelhoed om het Brute Berend-verhaal uit de film nog verder uit te werken en er een derde boek over te publiceren; 'De sage van Brute Berend'. In de zomer van 1984 vonden in Soest tegelijkertijd de opnames plaats van de serie Thomas en Senior en de Grote Goudroof en de speelfilm Thomas en Senior op het Spoor van Brute Berend. De serie startte in oktober 1985 op tv. In november 1985 verscheen de film in de bioscopen. De serie was zo een ?prequel?, die echter niet noodzakelijkerwijs gezien hoefde te worden om de speelfilm te begrijpen. De filmversie van Thomas en Senior op het Spoor van Brute Berend is later als vierdelige serie door de NCRV op televisie uitgezonden. Op de in 2008 verschenen dvd staat deze versie. Er zijn geen grote verschillen tussen de film en serie. Alleen het begin is anders. In de filmversie staat Thomas op, maakt zich klaar om naar school te gaan, stapt op de fiets. De serie begint met een fietsende Thomas. Opgenomen o.a. in Soest en de openbare bibliotheek van Bussum.

Pers

Goed ontvangen.Guido Francken op Neerlandsfilmdoek.nl op 19 maart 2008: "(...) De gemoedelijke, onbezorgde sfeer, de wijkagent, een straat vol dezelfde (primitieve) auto?s, open tuinen en zelfs de zon ? het zijn zomaar wat objecten en aspecten uit het dagelijkse leven van toen die je nu nergens meer tegenkomt. Tegenwoordig heerst er chaos, heeft niemand tijd voor een klein gesprekje, is de wijkagent in geen velden of wegen te bekennen, probeert iedereen in de straat elkaar te overtreffen met de nieuwste auto, zijn tuinen liefst zo hoog mogelijk omheind en is de zon in geen velden of wegen te bekennen; alsof ook die niet meer tevoorschijn durft te komen in een samenleving waarin plezier en behulpzaamheid vervangen is door commercie en eigenbelang. Deze laatste constatering moet ook Van der Meulen al met een vooruitziende blik hebben gedaan, want het zijn exact de twee thema?s die centraal staan in de film. De wijze waarop Van der Meulen deze maatschappelijke kritiek in zijn film verwerkt is echter dermate luchtig en vrijblijvend dat het statement wel wordt gemaakt, maar er geen moraal door de strot wordt geduwd. Net als in bijvoorbeeld Peter en de Vliegende Autobus (1976) ? waarin de omgang met een invalide klasgenootje de hoofdrol speelt ? en De Bende van Hiernaast - waarin discriminatie en racisme centraal staan ? gaat het Van der Meulen primair om één ding: het serieus nemen van de jeugd. Dit blijkt niet alleen doordat hij in Brute Berend onderwerpen als commercie en het belang van vrienden een belangrijke rol laat spelen, maar met name door de wijze waarop hij dit doet: ze opmerken, constateren, tonen, maar nergens nog eens expliciet noemen. Een ander en niet minder belangrijk doel is vanzelfsprekend het vermaken van de jeugd, en ook hierin slaagt Van der Meulen wederom opperbest. (...) Het hoge tempo, de gelikte montage, de prima muziek van Tonny Eyk en het spontane spel van de (jeugdige) cast maken van Thomas en Senior op het Spoor van Brute Berend een vermakelijk, spannend en tijdloos avontuur. Niet alleen voor de jeugdige kijker van nu, maar ook voor de wat oudere kijker, die met verlangen terugkijkt naar een tijd die nimmer terugkeert, een tijd die Van der Meulen en zijn vaste cameraman Fred Tammes beeldschoon registreren."

Filmuziek

Tonny Eyk

Camera

Fred Tammes

Montage

Karst van der Meulen

Kostuums

Natasa Hanusová

Geluid

Bert Flantua

Special effects

Harry Wiessenhaan

Kleur

Zwart-Wit

Art director

Harry Ammerlaan