Vierde man, De (1982)

Verhaal

Na een lezing in Vlissingen overnacht de homosexuele schrijver Gerard Reve bij Christine, de penningmeesteres van een cultureel clubje aldaar, die de schoonheidssalon 'Sphinx' leidt. Om in contact te kunnen komen met haar vriend, de loodgieter Herman, besluit Reve bij haar te blijven. Wanneer Christine haar vriend ophaalt, ontdekt Reve via super 8-filmpjes dat Christine reeds driemaal getrouwd is geweest met mannen die op noodlottige wijze om het leven zijn gekomen; telkens had de dood te maken met hun hobby of beroep. In visioenen die Reve al voor zijn lezing had, stond immer de dood centraal en zijn angst groeit dat hij nu de vierde man zal worden, of Herman op wie hij hopeloos verliefd is. Tijdens een autorit wordt Herman door loden pijpen gedood, waarna Reve in shock-toestand wordt opgenomen in een ziekenhuis.

Cast

Jeroen Krabbé (Gerard), Renée Soutendijk (Christine), Thom Hoffman (Herman), Dolf de Vries (dokter De Vries), Geert de Jong (Ria), Hans Veerman (begrafenisondernemer), Hero Muller (Josefs), Caroline de Beus (Adrienne), Reinout Bussemaker (eerste echtgenoot), Erik J. Meyer (tweede echtgenoot), Ursul de Geer (derde echtgenoot), Filip Bolluyt (surfer), Hedda Loknie (verkoopster boekhandel), Paul Nijgaard (violist), Guus van der Made (treinkelner), Pamela Teves (verpleegster), Hella Faassen (vrouw bij lezing), Helen Hedy (verkoopster AKO)

Ontstaan

Opgenomen in o.a. Amersfoort (oude begraafplaats aan de Soesterweg), Noordwijk (Koningin Astrid Boulevard), Vlaardingen (noordzijde van de Koningin Wilhelminahaven), Amsterdam (Centraal station), Vlissingen (station), Muiderberg (Joodse begraafplaats), Den Haag (Hotel Des Indes). Film bestaat uit ongeveer 600 shots met een gemiddelde duur van zo'n 12 seconden. Jeroen Krabbé werd met deze rol beroemd in de Verenigde Staten; daar vond men zijn frontal nudity (en de katholieke symboliek) zeer gewaagd. Naast Jeroen Krabbé zijn ook Thom Hoffman en Renée Soutendijk naakt te zien. Maarten Spanjer heeft een screentest voor de rol van Herman gedaan en ook Liz Snoyink was in de race voor een rol. Thom Hoffman kreeg de rol van Herman door als enige van de opgeroepen 40 jonge acteurs tijdens de casting Jeroen Krabbé direct een uitgebreide tongzoen te geven. Na SPETTERS met producent Joop van den Ende keerden Verhoeven en Soeteman weer terug naar producent Rob Houwer. Dit omdat Jeroen Krabbé een zakelijk geschil had met Joop van den Ende. Paul Verhoeven, die Jeroen Krabbé in de hoofdrol wilde hebben, heeft toen de rechten bij Van den Ende laten verlopen. In 'Bzzzlletin' 138 (september 1986) wordt uitgebreid ingegaan op zowel het boek als de film in het artikel 'Omtrent LIEVE JONGENS en DE VIERDE MAN' van Klaus Beekman. Het scenario verscheen als 6e deel in de reeks 'Het Nederlands Scenario' (1991). Gerard Reve vond DE VIERDE MAN (in 1995) van de 3 verfilmingen van zijn werk de overtuigendste cinematografische bewerking. Opvallende Peter Stuyvesant-reclame in woord en beeld. 274.699 bezoekers.

Prijzen

Persprijs Toronto 1982, Publieksprijs Seattle 1983, beste acteur Jeroen Krabbé te Oxford 1983, Special prize te Avoriaz 1984.

Filmuziek

Loek Dikker

Montage

Ine Schenkkan

Kleur

Kleur