Teken van het beest, Het (1980)

Verhaal

Reconstructie van de zaak IJje Wijkstra, de idealistisch-anarchistisch angehauchte loswerkman uit Grootegast, die in 1929 vier veldwachters doodschoot, omdat ze zijn vriendin Aaltje kwamen halen. Friesland, eind jaren twintig. IJje Wijkstra is een vakbekwame, kleine zelfstandige voeger en klompenmaker. Hij leeft thuis bij zijn oude moeder. Van vrouwen houdt hij zich afzijdig. Hij leest veel: Nietschze, over yoga, over telepathie. Hij houdt van muziek. Samen met zijn vriend Jan Hut vormt hij een gewaardeerd accordeon-duo. Hij is een bedreven schutter en stroper. Als overtuigd anarchist en atheïst moet hij niets hebben van politie en kerk. De dorpsburgerij kan hem gestolen worden. Dit vrije leventje naar eigen ontwerp geraakt uit de rails wanneer hij geen weerstand vermag te bieden aan de sexuele avances van Aaltje Botter, moeder van zes kinderen, wier echtgenoot in het gevang is beland. IJje trekt bij Aaltje in, verlaat haar weer voor enige tijd, om tenslotte de knoop door te hakken: onder het motto 'ik zal jullie eens en voor altijd laten zien dat ik lak heb aan jullie normen en fatsoen' neemt hij Aaltje mee naar zijn huis, de kinderen overlatend aan het armenbestuur. Aaltje wordt gesommeerd zich voor het gerecht te verantwoorden voor kinderverlating. Zij weigert. IJje is solidair. De vier politiefunctionarissen die komen om haar te arresteren, schiet hij dood. Eén van hen snijdt hij ook nog de keel door. Huilend steekt IJje zijn huis in brand.

Cast

Gerard Thoolen (IJje Wijkstra), Marja Kok (Aaltje Botter), Peter Faber (Dirk Tabak), Joop Admiraal (dominee), Hans Veerman (Doting), Wim van den Brink (Van der Koren), Han Smit (Jan Hut), Tilly Perin-Bouwmeester (moeder Wijkstra), Peter Tuinman (Booter), Hans Man in 't Veld (Dirk Wijkstra), Ilona van Wijk (vrouw Dirk Wijkstra), Piet de Vries (Meyer), Klaas Hulst (werkman), Janneke Geertsema (Fokje Boon), Huub Hansen (Egbert Boon), José Dijkstra (Hendrikje), Joop Wittermans (ceremoniemeester), Elja Pelgrom, Caroline de Beus (vriendinnen), Flip Jansen (man in café), Wim de Meyer (aannemer), Jopie Dijkstra (vrouw Friso), Eric de Lange (Friso), Paul Stolk (kapper), Broer Sipma (metselaar), Romke de Leeuw (boer Talsma)

Ontstaan

Het teken van het beest staat voor het sterrenbeeld Schorpioen van hoofdpersoon IJje Wijkstra. De producenten van de film wilden Rutger Hauer voor de hoofdrol, maar Pieter Verhoeff wilde graag de Werkteater-acteur Gerard Thoolen. Alleen in de drie noordelijke provincies scoorde de film commercieel.

Facts

Producenten René Solleveld en Robbert Wijsmuller wilden halverwege de productie alleen nog geld beschikbaar stelllen als Verhoeff een opwindende seksscène zou toevoegen. Onder protest werd ten slotte een scène gedraaid die in het verhaal paste en waarmee alle betrokkenen konden leven.

Prijzen

Gouden Kalf voor beste lange film en beste acteerprestatie van Marja Kok tijdens de Nederlandse Filmdagen 1981.

Filmuziek

Willem Breuker

Kleur

Kleur