Somberman's actie (2000)

Verhaal

Het leven van de Amsterdamse magazijnbediende Herman Broekman en voormalig punkdichter Somberman. Herman krijgt zijn ontslag bij het failliet gegane Galerie Cosmo. De relatie met zijn vriendin Ines gaat ook niet goed. Ines wil een kind, maar Herman twijfelt. Ines neemt een baantje in een hotel en krijgt daar te maken met de verleidingskunsten van barkeeper Harry. Door jaloezie hervindt Herman iets van zijn energie. Hij maakt echter een verkeerde keuze. Hij gaat in op het aanbod van Rinie Kaak, een machtige horeca eigenaar, om middenstanders geld af te persen in ruil voor bescherming. Als Ines, zijn vriendin erachter komt wat voor werk Herman doet, gooit ze hem het huis uit. Zijn oudere vriend, collega en mentor Man in 't Woud is er persoonlijk getuige van dat Herman beschermingsgeld komt innen bij de kapper. Het betekent een breuk tussen de twee vrienden. Herman komt erachter dat hij niet in staat is om geweld te gebruiken. Ondanks de ruzie is Man in 't Woud de enige die hem accepteert, maar hij stelt wel eisen: Herman moet direct naar Rinie Kaak om hem persoonlijk te vertellen dat hij een vergissing heeft begaan, dat hij niet in de weg is gelegd voor crimineel werk. Terwijl hij met lood in zijn schoenen aan de opdracht gehoor geeft, volstrekt zich een drama in het huis van Man in 't Woud. Als Herman bemerkt wat straatjongen Richard Mulder -die als kind mooie tekeningen maakte- heeft aangericht, knapt er iets in hem en dat leidt tot een nieuwe kans.

Cast

Dirk Roofthooft (Herman Broekman alias Somberman), Oda Spelbos (Ines, zijn vriendin), Serge Henri Valcke (Man in 't Woud, mentor van Herman), Frits Lambrechts (Rinie Kaak), Marina de Graaf (Nicole), Dennis Rudge (Ferrie), Krijn ter Braak (Spijkers), Hein van der Heijden (Von Meijenveld), Sieto Hoving (directeur), Wolter Muller (Richard Mulder), Eddy Brugman (Harry), Jacques Commandeur (kapper), Kees Hulst (kruidenier), Johan Landa (gelaryngectomeerde man), Lucas Dijkema (junk), Saabri Saad el Hamus

Ontstaan

Opnamen in Amsterdam en Den Haag. Producenten: Hans de Weers, Hans de Wolf. Co-producent: Wim Odé/NPS. Budget: 2,5 miljoen gulden. Casting: Jeannette Snik. Distributie: C-Films.Scenario gebaseerd op het boekenweekgeschenk van Remco Campert uit 1985. De film is anders dan het boek: brutaler, gewelddadiger en eigentijdser. Remco Campert: 'Aan het geweld moest ik even wennen, maar ik denk dat het een goede ingreep is. Als je het boek op de voet had gevolgd, had je zo'n aarzelende hoofdpersoon gekregen. Zo iemand kan geen film dragen.'Eerste vertoning op 23 september 1999 op het Nederlands Film Festival.

Pers

'Skrien' d.d. april 2000: "SOMBERMAN'S ACTIE is met enthousiasme gemaakt, maar komt niet verder dan een aardig probeersel. Zonde, want met name Serge-Henri Valcke (als de sympathieke homo) en Frits Lambrechts (als de onsympathieke crimineel) leveren uitstekende acteerpresentaties. Het scenario is echter te compromisvol voor een vurrukkullukku film."'de Filmkrant' d.d. april 2000: "De film heeft met zijn kneuterigheid veel weg van een persiflage op Nederlands drama. Toch geeft regisseur Casper Verbrugge een aardig beeld van Amsterdam eind jaren tachtig, toen doemdenken, werkloosheid en apathie overheersten. (...) Toch kan ook de humoristische verlichting geen verlossing brengen in dit jaren-tachtig drama. Daarvoor is de oubolligheid te overheersend en zijn de paden te platgetreden. De persiflage blijkt uiteindelijk te bescheiden om haar als persiflage op te vatten. Voor de speelfilm geldt hetzelfde als voor Somberman zelf: hij heeft zoveel in zich, maar hij wil maar niet tot actie komen."'Het Parool' d.d. 19 april 2000: "Somberman's actie schetst een aardig tijdsbeeld van de jaren tachtig, toen de eerste verontwaardiging over 'zinloos geweld' losbarstte en in cafés de term 'Marokkaanse ettertjes' viel. In de jongerencultuur heerste de doemgeneratie, voor wie het leven geen zin had, want de bom kon elk moment vallen. Somberman is een exemplarisch voorbeeld van die pathetische levenshouding. Roofthooft speelt hem met de juiste mengeling van oprechte verontwaardiging over onrecht en Weltschmerz. Ook door de anderen wordt trouwens uitstekend geacteerd: Valcke maakt voelbaar dat hij in Somberman de literaire carrière ziet, die hij zelf nooit maakte, Odes is de begrijpende vriendin die ook haar grenzen heeft en Lambrechts hoef je niet te vertellen hoe hij een louche personage moet spelen. Dat Somberman's actie toch te weinig indruk maakt, komt doordat hij als tragikomedie tekortschiet. De tragische en komische elementen versterken elkaar niet, maar halen elkaar onderuit, wat een kabbelende, emotioneel vlakke film oplevert. Het is alsof Campert voortdurend in de buurt is, maar de film niet wil binnenstappen." 'NRC Handelsblad' d.d. 19 april 2000: "Hoewel de film op een paar kleine wijzigingen na helemaal trouw is aan het laconiek-trieste wereldbeeld van Remco Campert, zijn verhaal en enscenering voornamelijk vehikels voor het prachtige ensemblespel van de acteurs. (...) Dirk Roofthooft als de sombere Herman in wie de actionistische dichter Somberman verscholen zit, Oda Spelbos als zijn onverzettelijke vriendin Ines en vooral Serge Henri Valcke als de fragiele oudere homoseksueel Man in 't Veld zetten piekfijne miniaturen neer. De politieke strekking van de film mag dan verouderd aandoen, op een ander niveau is Somberman's actie een intense studie naar de vraag waarom mensen hun onschuld verliezen en veranderen in apathische, geremde en angstige wezens. (...) Een mooie, kleine tragikomedie, die als het een toneelstuk was wekenlang uitverkocht kon zijn als kleine zaalproductie. Maar voor de Nederlandse film bestaat vooralsnog geen kleine zalencircuit, waardoor gevreesd moet worden dat deze film wegens gebrek aan duidelijke signatuur tussen het wal en het schip dreigt te vallen. Dan zal hij, net als zijn hoofdpersonen, in zijn tweede leven (op de televisie) waarschijnlijk beter tot zijn recht komen."

Prijzen

Golden Dolphin Beste Acteur Dirk Roofthooft op Scrittura é Immagine International Filmfestival 1999 in Pescara (Italië).

Filmuziek

Jakob Klaasse

Camera

Tom Erisman

Montage

Ot Louw

Geluid

Ben Zijlstra

Bezoekers

596

Kleur

Kleur

Art director

Gert Brinkers