Mariken van Nieumeghen (1974)

Verhaal

Verfilming van het gelijknamige anonieme Middeleeuwse mirakelspel. In het Middeleeuwse Antwerpen heerst de pest. Bevolking en regenten beschouwen de eenogige duivelse komediant Moenen als de schuldige. Moenen is echter verdwenen, dus richt men zijn gramschap op de hoer Berthe, die met Moenen geslapen heeft, en op Mariken, die zeven jaar heeft samengeleefd met de komediant Moenen. Berthe krijgen ze te pakken, Mariken weet te ontkomen door zich tussen de andere slachtoffers van de pest voor dood uit de stad te laten brengen. In flash-backs kijkt ze dan terug op hoe het zo ver is gekomen. Op een gegeven dag stuurde Marikens oom haar met een mandje op pad naar haar tante. In het bos stuit ze op Moenen en zijn komediantengroep. In de stad aangekomen blijkt dat haar tante zich heeft verhangen. Ze komt terecht in een herberg waar Moenen haar zover krijgt dat ze met hem meegaat. Hij kleedt haar in een gestolen blauwe jurk, slaapt met haar en gebruikt haar prille schoonheid om mensen op te geilen en tegen elkaar op te zetten. Waar Moenen verschijnt veroorzaakt hij ontmenselijking en onmenselijkheid en Mariken is daarbij zijn handlangster. Na deze flash-back stuit Mariken wederom op Moenen en zijn komediantengroep. Ze rent hem achterna.

Cast

Ronnie Montagne (Mariken), Sander Bais (Moenen), Lucie Singeling, Alida Sonnega (tante), William van de Kooy (oom), Diet van de Hulst (Berthe), Leo Koenen, Wil Hildebrand (dede), Menno Jetten, Jan Harms (aanranders), Jan van de Steen, Henk Douze, Arjaan van Nimwegen, Harm Begeman, Dirk Hattum, Ab Willemse, Carel Jansen (wagenspelers), Frans Hulshof (waard), Jacqueline Bayer (meisje), Guus Westermann (kwakzalver), Wil Post (waardin), Eric Bais (gast in herberg), Dick Mulder (geldwisselaar), Leo Koenen sr. (kleermaker), Frans Stelling (rijk heer), Kees Bakker (bedelaar), Riek Deege, Johanna Leeuwenstein (wasvrouwen), Ria Veldhuizen (dame), Pieter Loef, Kitty Courbois (stem)

Ontstaan

Jos Stelling debuteerde in 1966 met de 8 mm speelfilm TIM LINCH (105 minuten). Hij werkte haast zeven jaar aan MARIKEN VAN NIEUMEGHEN. De eigenlijke opnamen duurden ongeveer een jaar en vonden voornamelijk in de weekends plaats, omdat er uitsluitend met amateurs werd gewerkt. De inkeer en boete van Mariken, die in het origineel een belangrijke plaats innemen, heeft Stelling weggelaten. Geheel nieuw was het puntensysteem waarmee de medewerkers gehonoreerd werden en waarop men, als de film winst oplevert, een percentage krijgt uitbetaald. Eén uur werken aan de film, door wie of waar ook, betekende twee punten. De meeste punten zouden later de meeste centen opleveren. Deelname aan de competitie in Cannes. De film kent een opvallende gelijkenis met Roodkapje (Mariken) en de Wolf (Moenen) uit het sprookje 'Roodkapje'. Ondanks continuïteitsfouten en overstaanbare dialoog was de pers uitermate verrast door deze meeslepende debuutfilm. 313.254 bezoekers.

Filmuziek

Ruud Bos

Montage

Jan Bosdriesz, Emmy Vis

Art director

Frans Stelling