Overval, De (1962)

Verhaal

Scenario van historicus Dr. Lou de Jong, die daarvoor gebruik maakte van authentieke bronnen. Onder leiding van de Engelse regisseur Paul Rotha werd deze speelfilm over het verzet tegen de Duitse overheersers tijdens de Tweede Wereldoorlog opgenomen. De overval op het Huis van Bewaring in Leeuwarden van 8 december 1944 is een van de meest spectaculaire en drieste verzetsdaden uit het laatste oorlogsjaar. Er ging een feilloos uitgewerkt plan aan vooraf, want er mocht geen schot worden gelost om de nabij gelegerde Duitsers niet te alarmeren. De opzet was om binnen een half uur maar liefst negendertig tevoren geselecteerde, gedetineerde verzetsmensen te bevrijden uit het gevangeniscomplex. Deze levensgevaarlijke verzetsaktie werd uitgevoerd door een twintigtal illegale werkers, afkomstig uit alle lagen van de bevolking.

Cast

Rob de Vries (verzetsleider Piet Kramer), Kees Brusse (inspecteur Bakker), Yoka Berretty (koerierster Mies), Hans Culeman (Hauptsturmführer Grundmann), Frans Kokshoorn (Untersturmführer Walther), Christine Schouten (Grundmanns secretaresse), Els Bouwman (mej. Lamers, secretaresse van de commissaris), Piet Römer (bakker Eppie Bultsma), Thera Verheugen (Jannie Bultsma, zijn vrouw), Sacco van der Made (Koopman, administrateur Huis van Bewaring), Chris Baay (Vos, waarnemend directeur Huis van Bewaring), Bernhard Droog (gevangenisbewaarder Jellema), Jan Blaaser, Pieter Lutz (agent Turksma), Hetty Beck (Eppie's moeder), Lo van Hensbergen (verzetsleider De Vries), Onno Molenkamp (verzetsleider Peters), Robert Sobels (verzetsleider Halbertsma), Hans Boswinkel (Wim Douma), Riek Schagen (Wims moeder), Hans Tiemeyer (dokter Wartena), André van den Heuvel (agent Teunisse), Adelheid van der Most (Maria, zijn vrouw), Pierre Myin (Smits, oudgediende op gevangenisbureau), Ab Abspoel (PTT-monteur Jan), Rob van der Linden (PTT-monteur Theo), Gerrit Dekzijl, John van Essen, Jack Horn, Anselm van Melis, Willy Sibbelee, Diny Sprock, Ton Vos

Ontstaan

Aanvankelijk zou Bert Haanstra de film regisseren, echter wegens onenigheid met de producent Rudolf Meyer bedankte hij voor de eer. Eerste rol voor Sacco van der Made (1918) in een lange speelfilm; hij debuteerde in 1959 in de PROPAGANDAFILM KLM OVER DC 8. Kosten film: 550.000 gulden. Opbrengst: 950.000 gulden. 1.474.306 bezoekers.

Filmuziek

Else van Epen-de Groot