Suze woont met haar man en dochtertje op Texel en heeft een gelukkig en overzichtelijk leven op het eiland. Als haar moeder Helena, een gevierd theateractrice, hen een onverwachts bezoek brengt, begint haar zorgvuldig opgebouwde bestaan te wankelen. Nadat Helena aan Suze vertelt dat ze een ongeneeslijke hersentumor heeft, besluit Suze om voor haar moeder in Amsterdam te zorgen. Haar terugkeer naar de stad, de prikkelende theaterwereld en de oude patronen in de relatie met haar moeder, zetten haar op scherp. Te scherp. De onrust vreet zich langzaam maar zeker een weg naar binnen, dwars door haar gezinsleven heen. Verscheurd tussen de loyaliteit voor haar moeder, en die voor haar gezin, staat ze voor een emotionele keuze.
Cast
Hanna van Vliet (Suze), Elsie de Brauw (Helena), Elin Koleci (Juul), Simeoni Sundja (Luukas), Jade Olieberg (Charlie), Siem Smit (Gus), Aus Greidanus (Leo), Wieger Windhorst (Jeroen), Eran Ben-Michael (assistent), Manoushka Zeegelaar Breeveld (dokter ziekenhuis), Cheyenne Haatrecht (serveerster), Rits Sixma (begrafenisondernemer)
Ontstaan
Kijkwijzer: 12 jaar (angst, grof taalgebruik).
Drijfzand ging 29 september 2021 in première op het NFF en draaide vanaf 21 oktober 2021 in de bioscoop.
Facts
De eerste film die distributeur Vedette uitbracht. Vedette is een distributeur die zich naar eigen zeggen wil richten op 'meer inclusieve en relevante cinema'. Achter het bedrijf gaan bekende namen schuil: Noortje van de Sande en Anke van Diejen - onder meer bekend van Herrie Film en TV - én Babette Wijntjes die haar sporen de afgelopen jaren verdiende in distributieland.
Pers
Guido Tienhooven op AD.nl op 20 oktober 2021: "(...) Lange tijd is Drijfzand een fraai gelaagd psychologisch drama over de vele tegenstrijdigheden van een moeder-dochterrelatie waarin vooral Elsie de Brauw (als Helena) zich laat gelden als een van de beste actrices die we hebben in Nederland. Haar personage laat iedereen, inclusief de kijker, op zijn tenen lopen. Je houdt je adem in en tóch ben je bezorgd om haar fysieke en mentale gezondheid. Eigenlijk had zij dat Gouden Kalf verdiend begin deze maand (deze ging naar Fedja van Huêt voor De Veroordeling, ook sterk!).
Jammer dat regisseur en scenarist Margot Schaap in de slotakte haar focus verliest. Suze blijkt ook last te hebben van tics, te worstelen met haar seksuele geaardheid en een dochter te hebben die óók gebukt gaat onder alle ontstane spanningen. Het is net wat te veel voor één film."
Mariska Graveland in Filmkrant 440: "Drijfzand laat op aandachtige, inlevende manier zien hoe ingrijpend het is om tegelijkertijd voor je moeder en je eigen kind te moeten zorgen. Met topacteerwerk van Elsie de Brauw en Hanna van Vliet. In haar felgroene jas stapt moeder de actrice (Elsie de Brauw, fenomenaal als altijd) van de veerboot af. Ze is duidelijk te theatraal voor het kalmgroene Texel, waar haar dochter Suze (een magnetische Hanna van Vliet, Anne+) woont met vriend en dochtertje. In het theater leeft ze “als een mol” en nu knippert ze tegen het daglicht in alsof ze haar dochter en kleindochter voor het eerst ziet. En misschien is dat ook een beetje zo, toont Drijfzand van Margot Schaap. Suze is bij haar grootouders opgegroeid en nu komt haar moeder, overweldigend in alle opzichten, op hoge hakken weer haar leven binnen wandelen. Wat volgt zijn onweerstaanbare dialogen tussen de veel te empathische dochter en de moeder die gewend is alle aandacht te krijgen. Als moeder plotseling naar bed wil zegt ze de dodelijke woorden: “Voor een vreemde zou ik nog blijven opzitten maar voor jou niet.” Dat er bij haar een hersentumor is ontdekt, vertelt ze pas vlak voordat ze weer op de veerboot stapt, tussen neus en lippen door. Suze blijft achter, opnieuw, in de stilte na een bominslag. Suze wordt door haar moeder geacht naar Amsterdam te komen om voor haar te zorgen, zonder dat haar iets gevraagd wordt. In het overvolle Amsterdamse appartement werkt Suze, met haar krakende crackers, haar moeder op de zenuwen. Later bijt ze haar dochter plots toe: “Je moet niet de illusie hebben dat je een betere moeder bent dan ik.” Suze probeert het anders te doen maar dat is moeilijk als je telkens wordt teruggeworpen in oude patronen. Suze komt tussendoor ook wel weer een beetje aan haar eigen leven toe, nu ze weer wat vaker in Amsterdam komt en een theatermaker helpt met haar voorstelling. Dat haar moeder ondertussen Een meeuw van Tsjechov repeteert, is een mooie hint naar het verwarrende spel van het theater dat hier wordt gespeeld, en de desillusies van de werkelijkheid. De veerboot van Den Helder naar Texel waar ze elke keer op staan, pendelt tussen deze verschillende werelden. In dit tussenland raakt Suze steeds meer bekneld en hapt ze naar adem. De verstrengeling van lichaam en geest tussen moeder, dochter en kleindochter is mooi verbeeld in de close-ups van hun armen en handen. Koesterend of verstikkend – het is maar net hoe stevig je elkaar vasthoudt."
Het Parool op 20 oktober 2021: "(...) Drijfzand, het speelfilmdebuut van Margot Schaap, zit vol met gelaagdheid. In thematiek, beeld en dialogen. (...)"
Floortje Smit op Volkskrant.nl op 20 oktober 2021: "(...) Vlak voordat ze na een bliksembezoek weer op de veerpont stapt, zegt ze het. Iets over een dokter, een tumor in haar hoofd, geen zorgen hoor, doei, en weg is ze. Verbijsterd blijft haar dochter Suze achter op de kade. In Drijfzand wordt Suze nooit direct gevraagd of zij de zorg voor haar moeder, van wie ze vervreemd is, op zich wil nemen. Ze doet het gewoon: heen en weer van haar kalme gezinsleven op Texel naar het drukke Amsterdam en weer terug. Ze helpt haar moeder Helena, een theateractrice, als souffleur bij het repeteren en gaat mee naar het ziekenhuis. Helena ondertussen lijkt niet anders te verwachten. Het gaat scenarist en regisseur Margot Schaap (Een dag in ’t jaar) minder om het ziekteproces of de aftakeling, dan om de onveilige moeder-dochterrelatie. Helena is een tornado van een vrouw – iemand die blijkbaar de gewoonte heeft nu en dan Suzes leven binnen te denderen en dan alles op zijn kop te zetten. Voor haar dochter is ze onpeilbaar. Binnen een paar seconden kan de sfeer veranderen van vriendelijk vertrouwd naar vijandig. Intimiteit schuilt in een aanraking of een gedeelde lach; ritselt Suze te hard met een folietje, dan kan dat een snauw opleveren. Visueel versterkt Schaap Suzes groeiende gevoel van ongemak meesterlijk. Suzes lichtgekleurde, opgeruimde huis staat lijnrecht tegenover haar moeders rommelige appartementje in Amsterdam; het weidse duinlandschap contrasteert met het krappe, drukke straatbeeld van de hoofdstad. Langzaam voert ze de onder de huid kruipende chaos op, met beweeglijk camerawerk dat dicht bij Suze blijft en voortdurend elke beoordelende blik vangt. Ontsnappen wordt steeds moeilijker.
Hanna van Vliet (Anne+) is prachtig als de jonge moeder die weer in haar oude kinderrol vervalt en daardoor haar eigen gezin vergeet; Elsie de Brauw geeft de moeder fraaie momenten van zwakte én charme, waardoor ze nooit een simplistisch manipulatief monster wordt. Ook zij kampt met onzekerheid: ‘Zodra jij hier binnenkomt, lijkt het vies en ranzig’, zegt ze geïrriteerd over haar eigen chaotische huis. Het is hun knellende omhelzing die in Drijfzand de rest reduceert tot bijzaak. Nadeel is dat dat ook voor de film zelf geldt: zodra die twee uit elkaar zijn, verliest het verhaal aan kracht, al geeft het de kijker óók de broodnodige ademruimte."
