Afscheid van de maan (2014)

Verhaal

Het is 1972. Op de achtste verdieping van een galerijflat in een provinciestad zijn de jaren ?60 eindelijk doorgebroken. Wanneer kunstenares Loes (Pauline Greidanus) naast het gezin van de 12-jarige Duch komt wonen, verandert alles. Vader Bob (Marcel Hensema) verlaat zijn vrouw Piet (Lotte Proot) en trekt bij de kunstenares in. Zijn zoon Duch houdt zich vast aan de twee grote interesses in zijn leven: ruimtevaart en knappe buurvrouw Mary (Elise Schaap). Deze tragikomedie over het einde van een tijdperk en zijn illusies dompelt je onder in een nostalgisch universum.

Cast

Marcel Hensema (Bob), Elise Schaap (buurvrouw Mary), Ward Jansen (Duch), Lotte Proot (Piet, Bob's vrouw), Pauline Greidanus (kunstenares Loes), David Eilander (Leon), Marcel Faber (Fred), Cat Smits (Cheryl), Sterre van de Velde (Lotte), Dana Zelcer (Esther), Gijs Naber

Ontstaan

De speelfilm Afscheid van de maan van regisseur Dick Tuinder speelt zich af tijdens de bloedhete zomer van 1972. Bij een zomerse film horen volgens de makers zwoele zomeravonden en daarom wordt Afscheid van de maan vertoond in de open lucht. Dit worden bijzondere avonden, geheel in jaren ?70-stijl: met dia?s, dipsauzen, KlopKlop en een goed gesprek met de makers. De voorpremière was op vrijdag 27 juni 2014 in samenwerking met Filmhuis Den Haag, de première was op donderdag 3 juli 2014 in samenwerking met Het Ketelhuis in Amsterdam. Vanaf 3 juli 2014 is de film te zien in Het Ketelhuis Amsterdam, Filmhuis Den Haag, LUX Nijmegen, Natlab Eindhoven en Filmhuis De Keizer in Deventer. In augustus en september 2014 werd de film vertoond tijdens de retrovlooienmarkten in IJ-hallen op de NDSMwerf in Amsterdam.

Facts

Opgenomen in de Zonneflat in Deventer, waar Dick Tuinder zelf opgroeide als kind van gescheiden ouders.

Pers

Jos van der Burg in 'de Filmkrant' van juni 2014: "Ja, ja, die prachtige jaren zestig, waarin na de soberheid van de jaren vijftig de welvaart uitbrak en ineens woorden opdoken als persoonlijke vrijheid, zelfontplooiing en experimenteerdrift. Weg met de spruitjeslucht en de verstikkende sfeer van doe maar gewoon. Het cocon van de burgerlijkheid ging aan flarden. Iedereen op zoek naar zijn allerdiepste ik. Vrijheid, blijheid. Iedereen gelukkig en in kosmische harmonie met zichzelf en de rest van de wereld. Soms kom je een verstarde babyboomer tegen die denkt dat het echt zo was, maar die zijn zeldzaam geworden. Terecht, want de jaren zestig en zeventig waren decennia van groteske misverstanden over relaties en liefde. De in 1963 geboren Dick Tuinder maakte het als kind van gescheiden ouders mee in een flat in Deventer, die Zonneflat heette ? aan de naam zal het niet liggen, moeten de naamgevers van de flat hebben gedacht. Herlees deze zin en er doemt meteen een tragikomedie op. De slecht begrepen tegencultuur van de jaren zestig in een flat in een provinciestad, dat moest wel op een tragikomische klucht uitlopen. Dat doet het dan ook in Afscheid van de maan, waarin Tuinder losjes uit zijn jeugdjaren put. Zijn alter ego is de twaalfjarige Duch, die in een zinderend hete zomer (de hittesymboliek zal niemand ontgaan) toekijkt hoe zijn vader thuis de benen neemt als een paar deuren verder in hun galerijflat een gescheiden would be kunstenares komt wonen. De buurvrouw vindt hij spannender dan zijn vrouw Piet bij wie de nieuwe tijdgeest nog niet is ingedaald. "Papa is ziek", zegt zij tegen Duch en zijn zusje wanneer Bob aankondigt dat hij een tijdje bij de buurvrouw intrekt. "Papa loopt zijn pik achterna", had ze beter kunnen zeggen. Bob staat voor een dilemma: de belofte van een spannend leven met de buurvrouw of het vertrouwde leven met zijn vrouw? Zoals de laatste Apollo terugkeert naar aarde, zo zal ook Bob....enfin, ook deze symboliek zal niemand ontgaan. Ondertussen doet Duch wat alle kinderen in crisissituaties doen: hij trekt zich terug in zijn eigen wereldje, waarin het draait om ruimtevaart en een vampachtige, eenzame vrouw op de galerij, die iets te verleidelijk naar hem kijkt. Afscheid van de maan gaat over de relationele turbulentie in de jaren zestig en zeventig die het gevolg was van de vrijere seksuele moraal. Een prikkelend onderwerp, waarmee je veel kanten op kunt, van Ang Lee's familiedrama The Ice Storm tot Lucas Moodyssons hilarische satire Together. Helaas wordt nooit duidelijk waar Dick Tuinder op mikt met Afscheid van de maan. Soms lijkt hij de satirische en soms de dramatische kant op te willen. Een groter probleem zijn de karikaturale personages, die meer aan stripfiguren dan aan mensen doen denken. Duchs moeder die uit het niets zegt dat de Joden heus niet de enigen zijn die het zwaar hadden in de oorlog ("Iedereen had het moeilijk en op een bepaald punt stap je erover heen"): we begrijpen dat Tuinder provinciale kortzichtigheid wil laten zien, maar je kunt dat ook overdrijven. "Een snotaap ben je; een nozem; een viezerik", zegt de buurvrouw tegen een jongen als ze haar dochter met hem in de flatkelder aantreft. Alleen 'langharig' tuig ontbreekt in de overdreven opsomming. Afscheid van de maan, waarvan de interieurs en aankleding doen vermoeden dat de artdirector veel tweedehandsmarkten heeft afgestruind, had veel subtieler moeten zijn. Nu verwachten we dat elk moment de hoofdpersoon uit Blue Movie ? Verstappens en De la Parra's karikatuur van de vrijgevochten tijdgeest in het begin van de jaren zeventig ? kan aanbellen voor een kopje suiker."Pauline Kleijer in 'de Volkskrant' van donderdag 3 juli 2014: "(...) hoewel Dutch in de eerste instantie de vertellr van het verhaal is, verandert de film verwarrend vaak van perspectief. Tuinder wisselt net zo snel, maar niet al te soepel, van toon. AFSCHEID VAN DE MAAN is nu eens dromerig dan weer vilein. Naast mooie verstilde momenten en geestige dialogen komen er duffe clichés langs. Dat er behalve huiselijk leed ook grotere thema's worden aangestipt, komt door die wankele basis niet goed uit de verf. Vooral in de tweede helft lijkt het of Tuinder geen vat meer heeft op zijn film, die afstevent op een soapachtig slot. AFSCHEID VAN DE MAAN heeft te veel gezichten. Alleen de fraaie jarenzeventig-aankleding en het goede acteerwerk houden het geheel bij elkaar."Peter de Bruijn in 'NRC Handelsblad' van woensdag 2 juli 2014: "(...) Tuinder leegt in AFSCHEID VAN DE MAAN een emmer vol clichés over de jaren zeventig: corduroybroeken, de gezichtsbeharing, de experimenten met de vrije liefde, de affectief verwaarloosde kinderen tijdens de grote scheidingsgolf waarin de mama's en papa's op zoek gingen naar zichzelf: het is allemaal al vaak gedaan, en beter ook. Deze film laat het allemaal nog eens zien tijdens een lange, lome zomer."Mark Moorman in 'Het Parool' van woensdag 2 juli 2014: "(...) Het drama in AFSCHEID VAN DE MAAN heeft iets weg van een verzameling sketches (Toren C-achtig) met grote nadruk op de interieurs van de flats, waardoor de soms scènes fraaie tableaux vivants lijken. Elise Schaap (...), Lotte Proot (...) Marcel Hensema (...) hebben allemaal hun momenten. Maar net als de opening van de film heeft de opzet van de film iets van een catalogus van seventies-leed, inclusief psychedelisch behang en mensen die dingen zeggen als "Oooh, wat een hitte!" om te benadrukken dat er sprake is van een zinderende zomer. AFSCHEID VAN DE MAAN heeft wel iets weg van het doorbladeren van een oud fotoalbum. Nostalgie en vertedering genoeg, maar het drama voelt ver weg."

Filmuziek

Berend Dubbe

Camera

Guido van Gennep

Montage

Sander Vos

ProdDesign

Dimitri Merkoulov

Distributeur

Herrie Film & TV

Bioszalen

5 bij première

Kleur

Kleur

Meer info

www.afscheidvandemaan.nl