Diner, Het (2013)

Verhaal

Serge weet iets, anders zou hij niet gereserveerd hebben in dit veel te chique restaurant. Babette weet ook iets, anders zou ze niet huilen. Als ze beiden maar niks tegen Claire zeggen, want die weet niks. En Paul.. Paul weet alles. De broers Serge Lohman (Daan Schuurmans), een politicus in de race voor het premierschap en Paul (Jacob Derwig), een mislukte geschiedenisleraar maar nu huisman, gaan met hun vrouwen Babette (Kim van Kooten) en Claire (Thekla Reuten) uit eten. Er wordt over koetjes en kalfjes gepraat, maar tegelijkertijd heerst er een duidelijke spanning. Ze vermijden het onderwerp waarvoor ze eigenlijk zijn samengekomen: hun kinderen. Die hebben iets verschrikkelijks op hun geweten wat hun toekomst kan verwoesten. Maar wie weet wat en hoever ga je als ouder om je kind te beschermen?

Cast

Jacob Derwig (Paul), Thekla Reuten (Pauls vrouw Claire), Daan Schuurmans (Pauls broer Serge), Kim van Kooten (Serge's vrouw Babette), Jonas Smulders (Michel), Reinout Bussemaker (rector), Sabine Soetanto, Lukas Dijkema (fietsenhandelaar), Serge Mensink (Rick), Andre Dongelmans (Beau), Camilla Meurer (reserveringsdame), Harpert Michielsen (gerant), Gusta Geleynse (dakloze), Wil van der Meer (Tonio), Dewi Morgaine (gast bij diner), Hanne Arendzen (Naomi), Maurits de Kroon (jonge Michiel), Francesca Pichel (serveerster), Olaf Malmberg (fotograaf), Dave van den Broek (jonge Rick), Noah de Nooij (jonge Beau)

Ontstaan

Blue Bittersweet van Ilse DeLange is de titelsong van HET DINER. Ilse DeLange op haar website: "Ik vind het een enorme eer dat mijn nummer de titelsong is van Het Diner. Ik heb de film al gezien en was meteen erg enthousiast om hiermee aan de slag te gaan." De film is een verdichting van het boek. In het boek is er bijvoorbeeld een lijntje met een erfelijkheidsonderzoek. Dat zit niet in de film. Ook de achtergrond van Pauls psychische toestand, of dat nou manische depressiviteit is of bipolair, is weggelaten. In het boek zit dat allemaal in de ?monologue intérieur? van Paul. Dat is ook de reden waarom het altijd als onverfilmbaar werd beschouwd. Opgenomen in restaurant &samhoud op het Oosterdokseiland in Amsterdam.Op het moment dat Meyes Derwig en Van Kooten castte wist hij niet dat ze getrouwd zijn. Nog voordat HET DINER in de Nederlandse bioscopen verscheen, werd bekend dat Cate Blanchett een Engelstalige film van het boek gaat regisseren. Kijkwijzer: 12 jaar (grof taalgebruik, geweld, discriminatie, enge beelden).

Pers

Merike Woning in 'Sp!ts' van woensdag 6 november 2013: "Het sterke aan het verhaal van Het Diner is dat er een dilemma wordt opgeworpen, dat universeel is. Wat zou jij doen wanneer je zoon een misdrijf heeft gepleegd, maar geen verdachte is omdat hij onherkenbaar op de bewakingsvideo staat? Geef je hem aan bij de politie, waarbij je waarschijnlijk zijn leven en misschien dat van jezelf vergooit, of veeg je het onder het tapijt en ga je verder met het bestaan? Regisseur en scenarioschrijver Menno Meyjes, scenarist van grote Amerikaanse films als The Color Purple, is er net als Herman Koch met zijn bestseller goed in geslaagd dat dilemma invoelbaar te maken. Daarbij geholpen door topacteurs, van wie vooral Thekla Reuten en Jacob Derwig speciale aandacht verdienen. Reuten speelt Claire die samen met Paul (Derwig) het echtpaar vormt wiens zoon de zoon de initiator is van het misdrijf. Zij lijkt een verstandige echtgenote die haar aan agressieve buien lijdende man steeds voor erger behoedt, maar ze heeft ook een andere kant. Zonder veel te verklappen kunnen we zeggen dat de woorden stuipen, lijf en jagen voorkomen in de meest adequate omschrijving van haar acteerprestatie. Jacob Derwig zet de licht ontvlambare neuroot Paul neer. Eigenlijk een vervelend ventje, maar dankzij Derwigs spel ? en dankzij het bronmateriaal - iemand die tegelijkertijd sympathie weet op te wekken.De cast is sowieso van de bovenste plank, want ook het koppel Serge (Daan Schuurmans) en Babette (Kim van Kooten) wordt heel goed neergezet (saillant detail is dat Van Kooten in het echte leven de vrouw is van Derwig). Het zal daardoor niet verbazen wanneer deze verfilming net zo?n succes wordt in Nederland als het boek van Koch. En misschien dat de versie van Cate Blanchett die de Amerikaanse verfilming van het boek voor haar rekening gaat nemen, het succes van Kochs boek in het buitenland kan evenaren. Dat behoort allemaal tot de mogelijkheden met een verhaal rond een dilemma dat van Siberië tot Vuurland begrepen wordt."Ronald Rovers in 'de Filmkrant' van november 2013: "Gekte is zeldzaam in Nederlandse films. Nog zeldzamer is het dat een film ermee eindigt, want voor je het weet blijft het publiek vertwijfeld achter. Toch is dat precies wat Menno Meyjes' verfilming van Herman Kochs roman Het diner durft te doen. Gekte laten zien die zich vermomt als baldadigheid, politieke ambitie of ouderlijke liefde, vooral tastbaar gemaakt door twee geraffineerde rollen van Jacob Derwig en Thekla Reuten. Koch baseerde het verhaal op een voorval in Barcelona uit 2005 waarbij twee jongens in een glazen portiek een zwerfster in brand staken die daar vervolgens aan overleed. Meyjes' versie van Het diner is niet geïnteresseerd in die daders en godzijdank ook niet in de idiotie van de erfelijke ziekte die Koch in z'n boek als verklaring suggereerde. Hij stuurt het verhaal een veel interessantere kant op. (...) Het is geen toeval dat Meyjes meerdere keren glazen façades als decor gebruikt want die verbeelden de essentie van de film. Het diner opent met Paul die onder het toeziend oog van z'n zoon in het glazen kantoortje van de conrector een tirade begint over de onevenredige historische aandacht voor de zwaksten in de maatschappij. Volgens Paul tellen alleen de winnaars. Dat hij het recht claimt om een klootzak te zijn is het kloppende, duistere hart van de film. Mensen die zich afkeren van de maatschappij en zichzelf tot enige autoriteit uitroepen creëren het soort morele vacuüm om zich heen ? de glazen ruimtes ? waarin gekte ontstaat en waarin uiteindelijk gruwelijkheden zoals in Barcelona kunnen plaatsvinden. Meyjes is wel zo slim om die gekte niet alleen bij een verbitterde eenling als Paul te zoeken. Ook in de liefde, zoals hier met een oedipale twist tussen ouder en kind (Claire), of door blinde ambitie (Serge, Babette) kan iemand grip op de realiteit verliezen. Elk afkeren van de wereld kan tot waanzin leiden. Ook bij mensen die op het eerste gezicht in orde lijken. Dat de film op die noot durft te eindigen, een film die Eyeworks gezien de populariteit van het boek vermoedelijk toch als een publieksfilm beschouwt, krijgt hopelijk navolging. En wat een lekker laatste shot van Paul dat alles aan het wankelen brengt en dat de film in die laatste seconden in een thriller verandert. Dit is nou eens geen film als slaapliedje maar een film om van wakker te schrikken."

Prijzen

Gouden Film (100.000 bezoekers) op 21 november 2013.

Titelnummer

Blue Bittersweet / Ilse DeLange

Camera

Sander Snoep

Montage

Michiel Reichwein

Distributeur

A-Film Benelux

Bioszalen

125 bij première

Kleur

Kleur

Art director

Alfred Schaaf