Laatste dagen van Emma Blank, De (2009)

Verhaal

Aan de rand van de duinen staat een eenvoudig landhuis. Emma Blank, de zieke vrouw des huizes, wacht op haar dood. Zij eist een liefdevolle verzorging van haar personeel: Haneveld het hoofd van de huishouding, Bella de kokkin, Gonnie de dienstmeid en Meier de knecht. Het verzorgen en bedienen van Emma Blank valt hen zwaar. Zij wordt het ene moment onwel en staat een volgend moment weer stevig op haar benen. Emma Blank ontpopt zich tot een ijzige dictator wier wensen steeds absurder worden. Tot de dag dat het personeel zich tegen haar keert?

Cast

Marlies Heuer (Emma Blank), Gene Bervoets (Haneveld), Annet Malherbe (Bella), Eva van de Wijdeven (Gonnie), Gijs Naber (Meier), Alex van Warmerdam (Theo), Marwan Kenzari (Martin)

Ontstaan

Nederlands-Belgische co-productie. Een bewerking van het stuk Adel Blank dat De Mexicaanse Hond in 2000 in co-productie met De Trust op de planken bracht. Sylvia Poorta speelde daarin de titelrol.De opnamen zijn gemaakt in Vogelenzang, gemeente Bloemendaal.Alex van Warmerdam in ?Vrij Nederland? van 25 april 2009: ?(?) Naarmate ik ouder word, ben ik voortdurend bezig met: geen informatie geven, niet verklaren, maar het moet wél helder zijn. Voor je het weet, ben je aan het uitleggen. (?) Als hebzucht er in zit, dan is dat niet vanwege de kredietcrisis. Dat is volstrekt per ongeluk. Ik hoop niet dat ik ervoor aangezien word dat ik dat expres nu doe. Het is niet mijn zorg om iets te zeggen over de tijd. Om actuweel te zijn. (?)?Marc van Warmerdam [broer van Alex] beaamt dat er niet veel instructies worden gegeven aan de acteurs in ?Vrij Nederland? van 25 april 2009: ?De acteurs, dat zijn de kleurtjes op het palet, waar Alex zijn kwast in doopt. En de kleurtjes moeten vooral niet wat terug gaan zeggen (?) dit kan omdat [mijn broer] alleen werkt met kwalitatief zeer goede acteurs.?Annet Malherbe [dertig jaar de vrouw van Alex van Warmerdam] in ?VPRO gids? 18-2009: ?(?) Die teksten zijn zo nauwkeurig geschreven, er is zo aan geschaafd en gesleuteld; wat er overblijft, dat is het, daar moet je het [als acteur] mee doen. De karakters bestaan helemaal in het heden. Ik heb het sowieso niet zo nodig om erg te spitten in een rol. Ik kan wel een heel dagboek voor een personage gaan samenstellen, maar daar merkt de kijker toch niks van. Het zit voor mij meer in details. Zo bedacht ik voor de rol van Bella dat ik diamanten wilde dragen. Ik heb echte diamanten oorbellen in en twee diamanten ringen om m?n vingers. Waarschijnlijk ziet niemand het, maar voor mij was dat voldoende om te weten hoe ik haar moest spelen. (?)"

Pers

Fritz de Jong in 'Het Parool' van 6 mei 2009: " (?) De exacte reden voor de aanhoudende vernedering van kokkin Bella (Annet Malherbe), dienstmeid Gonnie (Eva van de Wijdeven) en butler Haneveld (Gene Bervoets) wordt pas laat in de film helemaal duidelijk. En als het zo ver is, komen de karakters er zelf achter dat het allemaal nog weer anders lag. Een opstand is dan onvermijdelijk, maar het beendroge geweld waarmee de film eindigt komt toch nog onverwacht. Met De laatste dagen van Emma Blank wentelt Van Warmerdam zich in een zwartgallig universum, waarin nauwelijks meer plaats is voor de speelse absurditeit van zijn vroegere succesnummers Abel en De Noorderlingen. Beter gezegd: Emma Blank is wel absurd, maar niet speels. Karakteristiek is een dialoog als deze: ''Ik heb geen kanker, hoor'' ''Nou heeft ze weer geen kanker'' ''Ik heb nooit kanker gehad.'' ''Aan welke ziekte bent u eigenlijk van plan dood te gaan?'' De hypochondrische humor is tegelijkertijd om te lachen en te huilen en valt perfect op zijn plaats in het huis dat speciaal voor deze film werd opgetrokken in de duinen bij Bloemendaal. Met zijn smalle hoge ramen en duistere buitenkant doet deze villa denken aan een strenge Scandinavische kerk. Maar het huis is niet alleen een mausoleum voor een stervende dictator -Adolf Hitler in een jurk, volgens Van Warmerdam- die maar niet wil sterven. Het is ook een huis geworden dat zelf al een heel leven achter de rug heeft. Compleet met rondslingerende prullen die niemand kennelijk durft weg te gooien en een mislukte restyling in een verkeerd ontwerperstijdperk. Maar in tegenstelling tot de bewoners, die aan het einde van de film nog net zo moreel bankroet zijn als aan het begin, zou dit interieur nog wel te redden zijn door een stevige opknapbeurt.?Jan Pieter Ekker op Cinema.nl d.d. 7 mei 2009: ?(?) Van Warmerdam ? die niet alleen schreef, regisseerde en meespeelt, maar ook de aanstekelijke muziek componeerde (steelgitaar en huilende harmonica), de art direction deed en de filmposter schilderde ? neemt ruim de tijd de Blankjes te introduceren. Centraal staat het secreet Emma (Marlies Heuer), om haar heen cirkelen haar ogenschijnlijk gedweeë (ex?) man Haneveld (Gene Bervoets), hun mooie, druistige dochter Gonnie (Eva van de Wijdeven), Emma?s vileine broer Walter (Van Warmerdam zelf), haar zus en rivale Bella (Annet Malherbe) en het zwakbegaafde neefje Meier (Gijs Naber). Van de Wijdeven is niet zo onschuldig, noch zo uitgekookt als Halina Reijn was in de toneelversie, verder maken de acteurs ware kunststukjes van hun rollen. Met weinig middelen; van psychologische diepgang is geen sprake.Ze eten, maken ruzie en kruipen bij elkaar in bed ? dat is het zo?n beetje. Maar het levert wel de beste scènes op, als langzaam maar zeker duidelijk wordt hoe ver ze stuk voor stuk gaan om hun gedroomde leven realiteit te laten worden. Emma maakt er met graagte gebruik van. ?Onder je neus wil ik een snor zien?, eist ze zomaar opeens van Haneveld. ?Zodat je een beetje allure krijgt.?Maar hoe vermakelijk ze ook zijn, de cartooneske personages, seksuele aberraties, droogkomische observaties van klein Hollands leed, boertige humor en geestige dialogen (?Ik zie geen ei?, bast Emma bij het ontbijt. ?Is het Pasen? Moet ik zoeken??) kunnen het tekort aan dramatische structuur niet verhullen. Als de aap eenmaal uit de mouw is gekomen, begint de film te kabbelen. Wat volgt zijn herhalingen van zetten. Meer van hetzelfde, maar net iets minder leuk. Onoverkomelijk is het niet, maar na afloop blijft het knagen dat Van Warmerdams ideeën over dienstbaarheid en omgangsvormen, bloedbanden en egoïsme, hebzucht en lage lusten, grote dromen en kleinburgerlijkheid een betere film hadden kunnen opleveren.?Joost Broeren in ?de Filmkrant? van mei 2009: ?(?) niets hier is wat het lijkt. Wat het wel is zal ik hier niet prijsgeven, heowel de trailer van de film daar al opvallend ver in gaat. Maar juist de langzame opbouw van EMMA BLANK is sterk neergezet. (?) Hoewel de film genoeg bijzondere scènes heeft, ontbreekt in EMMA BLANK die ene opvallende, waarin de lijntjes van plot en verhaal even losgelaten worden ? al wordt het benaderd in het gedoe met Hanevelds snor. (?)?

Prijzen

DE LAATSTE DAGEN VAN EMMA BLANK wint in september 2009 de prijs "Label Europa Cinemas" op Venice Days. Venice Days is een onafhankelijk onderdeel van het Venetië Film Festival in Italië. De prijs werd, met behulp van het EU MEDIA programma, in 2003 ingesteld door het ?European réseau network of quality traders? en biedt financiële ondersteuning in distributie van films in bioscopen gedurende langere tijd. Aan de ?Label Europa Cinemas? prijs is bovendien een ?tweede? prijs van Technicolor verbonden: minimaal 5 kopieën van de film worden gratis gemaakt voor de Italiaanse markt.Gouden Kalf 2009 voor BESTE SCENARIO voor Alex van Warmerdam voor DE LAATSTE DAGEN VAN EMMA BLANK.

Casting

Annet Malherbe

Filmuziek

Alex van Warmerdam

Camera

Tom Erisman

Montage

Job ter Burg

Distributeur

A-Film

Bioszalen

22 bij première

Kleur

Kleur

Meer info

Site: http://www.emmablank.nl.

Art director

Geert Paredis