Charlotte


Regie

Frans Weisz

Scenario

Judith Herzberg, Frans Weisz

Release

26-02-1981

Duur

96


Verhaal

Aan de hand van de gouaches 'Leben oder Theater' van Charlotte Salomon, die op zich al een soort draaiboek vormen, volgen Weisz en Herzberg het leven van de joodse Charlotte Salomon. Berlijn, januari 1939. Een jonge vrouw, Charlotte Salomon neemt afscheid van haar familie. Ze gaat naar Zuid-Frankrijk, op de vlucht voor het zich steeds duidelijker manifesterende nazisme en anti-semitisme. Ze trekt in bij haar grootouders in Ville Franche. In september 1939, kort na het uitbreken van de oorlog doet haar grootmoeder een poging om zichzelf om te brengen. Charlotte probeert alles om haar te weerhouden van een definitieve poging. In die strijd wordt het haar duidelijk dat ook haar eigen moeder zichzelf gedood heeft, evenals haar grootmoeder van moeders zijde. Het brengt haar emotioneel op een breekpunt: gaat ze onontkoombaar dezelfde weg of verzet ze zich tegen deze erfenis. Dat is het moment dat ze besluit om haar leven, haar geschiedenis en gevoelens in beeld te brengen. Was ze in Berlijn leerlinge van de Akademie voor Beeldende Kunsten, in Frankrijk brengt ze haar werkdrift en talenten pas echt naar buiten. Via de tekeningen en gouaches zien we fragmenten van haar Berlijnse geschiedenis: haar jeugd, haar stiefmoeder: een gevierde zangeres wier werkmogelijkheden steeds verder beknot worden door de nazi's, haar vader: een chirurg-professor die weigert zich naar het rein-Deutsche ideaal te conformeren en tenslotte: Daberlohn, de zangleraar van haar stiefmoeder. We zien hoe ze verliefd is geworden op de onnavolgbare Daberlohn, we zien hoe hij haar leert te leven en tegelijkertijd te lijden. Hij is de bron geweest voor het besluit van Charlotte om haar leven in tekeningen om te zetten. Ze maakt er 769: 'Leven of Theater'. De film eindigt vlak nadat ze dit uitputtende werk heeft voltooid. Charlotte geeft haar werk in bewaring in Ville Franche en loopt de straat uit. Een tekst vermeldt dat ze door de Duitsers wordt vermoord in 1943, in het concentratiekamp Auschwitz.

Cast

Birgit Doll (Charlotte), Derek Jacobi (Daberlohn), Elisabeth Trissenaar (Paulinka), Max Croiset (Albert), Brigitte Horney (grootmoeder), Peter Capell (grootvader), Maria Machado (mevr. Schwartz), Buddy Elias (dhr. Schwartz), Lous Hensen (mevr. Deutscher), Eric Vaessen (dhr. Deutscher), Shireen Strooker (Mukki), Yoka Berretty (mevr. Morgan), Irene Jarosch (Magda), Patricia Hodge (tekenleraar), Peter Faber (Frits Blech), Ton Lensink (dr. Moridini), Harke de Roos (dirigent), Shaun Lawton (radioverslaggever), Johanna Sophia (Gisela), Leonard Frank (Alexander Loebler), Berliner Lehrerchor ; onder leiding van dhr. Gabrish

Ontstaan

Filmbeelden vertellen niet letterlijk zo het verloop van de bovenstaande korte inhoud. Cameraman Jerzy Lipman werd later vervangen door Theo van de Sande. Doordat het grootste gedeelte van het budget Duits was, kon de film niet als Nederlandse inzending voor de Academy Awards ingezonden worden. Zeer goed ontvangen bij de Nederlandse pers. CHARLOTTE is echter commercieel noch financieel een succes.

Tijdens de voorbereiding van de speelfilm CHARLOTTE (1980) kregen de makers uit handen van Charlottes stiefmoeder, Paula Salomon-Lindberg, een nooit eerder gepubliceerde brief, met het verzoek de inhoud niet in de film te gebruiken. In deze brief, gericht aan haar grote liefde, beschrijft Charlotte de omstandigheden waarin Leben? oder Theater? tot stand kwam, doet zij een ontroerende bekentenis en komen we voor het eerst dichtbij de 'werkelijke' Charlotte. In de documentaire LEBEN? ODER THEATER? (2012) confronteert Frans Weisz prominenten met haar brief; een postume onthulling die een heel nieuw licht werpt op de laatste periode van haar leven. Op 12 april 2012 ging LEBEN? ODER THEATER? in première.

Filmuziek

Egisto Macchi

Kleur

Kleur

Doorzoek de DB op beginletter

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |

Laatste toevoegingen

De Nederlandse film database wordt onderhouden door René van Dam. Lees meer